Let's Wait and See.
googleimages2016
Voor een vrije, open samenleving is de autonome kunst onontbeerlijk. Dit betekent overigens niet dat we haar zomaar aan
haar lot kunnen overlaten of, nog erger, juist extra moeten pamperen tot de
verstikkingsdood er op volgt. Dit laatste is in Nederland helaas in toenemender mate het
geval waarbij de kunstenaars, kunstinstellingen en -initiatieven
zich voortdurend en intensief dienen te verhouden met de
overheden, haar instituties en haar fondsen om te voldoen aan al haar voorwaarden, formats en
controles met als gevolg dat het speelveld voor het experiment en de talentonwikkeling
uiterst klein is geworden. Een autonome kunst die, ook inhoudelijk gezien, teveel aan het infuus ligt van de overheden verliest onherroepelijk haar verrassende, scherpe kanten.
Wat een overheid vooral moet doen is om haar subsidiebeleid niet te laten verstarren maar flexibel te houden door tot op een zekere hoogte ruimte te geven aan nieuwe, onafhankelijke initiatieven om zich in de praktijk verder te ontwikkelen en te bewijzen. Laat ik een concreet voorbeeld noemen waarbij ik zelf betrokken ben. Het betreft een bijzonder initiatief binnen het culturele bereik op lokaal niveau dat zich al bijna drie jaar zonder een enkele cent subsidie van de overheid in een leegstaand en onttakeld pand ruimschoots bewezen heeft om het creatieve kapitaal in de stad Arnhem en de verre regio op een zo breed en toegankelijk mogelijke manier zichtbaar te maken. Met prachtige tentoonstellingen van beeldende kunst, experimentele werk- en presentatieplekken voor beeldende kunstenaars, theatermakers, geluidskunstenaars en jonge studenten van de diverse kunstopleidingen in de stad, uitwisselingen met andere kunstinstellingen in de verre regio, enz. Je zou denken dat het lokale bestuur dit initiatief onmiddellijk zou omarmen omdat het voor een groot deel naadloos voldoet aan haar eigen beleidsnotities en -visies. Niets is echter minder waar. De vraag hoe dicht zelfs de lokale politiek nog bij haar burgers staat kan zonder meer ontkennend beantwoord worden. Na een schrijven naar de gemeente en de provincie kon slechts een enkel raadslid en een enkele beleidsadviseur bewogen worden om voor een eerste persoonlijke ontmoeting met de initiatiefnemers de gang naar het pand te maken, waarin behalve een hoogwaardige culturele invulling van de plek, mede uit eigen middelen van de initiatiefnemers zelf zorg wordt gedragen voor het tegengaan van verloedering van leegstand. Een verzoek van het kunstinitiatief aan de gemeente om voor een enkele keer tegemoet te komen aan een dwingende noodreparatie aan het pand wegens lekkages waardoor de geplande tentoonstellingen uitgesteld moesten worden, werd door haar beantwoord met een simpele mail waarin zij schrijft niet op “dergelijke initiatieven” in te kunnen gaan. Nu ook de eigenaar van het pand nadrukkelijk heeft ingezet op de verkoop gaat, zonder alternatief, binnenkort opnieuw een locatie voor de kunst definitief verloren.
Wat mondiaal en Europees speelt, is ook zeer nabij. De balans lijkt een beetje zoek te zijn. Hoe flexibel kunnen of willen overheden zijn om op een directe manier in te spelen op actuele, veelbelovende initiatieven door deze in de praktijk te ondersteunen. Het botweg weigeren van een paar mille voor het overleven van een prachtig en duurzaam kunstinitiatief maakt in mijn ogen de lokale politiek volstrekt ongeloofwaardig wanneer zij allerlei prachtige culturele doelen weliswaar met de mond belijdt maar tegelijkertijd de initiatieven van haar burgers ontmoedigt, haar eigen fantastische potentieel aan kunstenaars negeert en de kunstgelden met miljoenen tegelijk tegen de plinten laat opklossen met het financieren van onder meer hele rare kunstevenementen die (inter-) nationaal, zowel binnen als buiten de kunstwereld, nauwelijks iets betekend hebben en waarvan achteraf slechts een verder ongelezen "papieren" document ter verantwoording van de gelden resteert met onbewezen conclusies.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten