Fight back.
Beeld in Düsseldorf 2015.
Dit is echt het allerlaatste artikel dat ik
schrijf over het aspect Social Design in
de wereld van de Beeldende Kunst. Sommigen
denken dat ik al die lelijke dingen die ik opschrijf gewoon uit mijn duim zuig, maar ik heb niet veel meer
gedaan dan het signaleren van een trend zoals ik dat in de media en de praktijk
meende op te merken en waarover ik mij in eerste instantie verbaasd afvroeg
waarom al die onbetaalde beeldende kunstenaars zo gemakkelijk leken mee te gaan met al die vormen
van zogenaamde “participatiekunst" waarbij, ook na de drastische bezuinigingen op de kunsten, vooral niet-kunstenaars met een wel goed betaalde
aanstelling de (volledige) regie hebben. Gaandeweg kwam er bij mij toch enig inzicht en daarmee zelfs
enig begrip voor al die kunstenaars die zich noodgedwongen de rol van wereldverbeteraar laten aanmeten om toch nog enige inkomsten te genereren. Want laten we wel zijn, het is voor veel beeldende kunstenaars puur
overleven, iedere dag opnieuw. De beeldende kunst als een autonoom terrein,
waar eigenzinnige kunstenaars in alle vrijheid onderzoeken, waarnemen,
filosoferen, reflecteren, vormgeven, presenteren en acteren, staat mede door de
terugtredende overheden onder een geweldige druk. De gemeentelijke en de
provinciale overheden hebben om politieke redenen het accent volledig op de zogenaamde
“nuttige” kunsten gelegd en hebben daarbij haar enorme kapitaal aan autonome beeldende
kunstenaars volledig verwaarloosd, hen verweesd in armoede achtergelaten en hun presentatieplekken vernietigd. De kunstgelden stromen nu vooral toe naar allerlei kunstprojecten voor scholen, wijken en
amateurs en, niet te vergeten, naar de speerpunten mode en ontwerpen, zoals die bijvoorbeeld in
Arnhem ooit door de politiek zijn bepaald. En dan heb ik het nog niet eens over de kunstgelden die zijn weggespoeld naar mislukte top-down initiatieven, lege
miljoenengebouwen, kostbare transities, dure interims, budgetoverschrijdingen en
nog heel veel meer ellende dat overigens allemaal is na te lezen op internet.
Het nieuwe dogma dat kunst pas kunst is als je er wat mee kunt doen maakt het er allemaal niet beter op. De tentoonstellingen Sonsbeek’16 Transaction en Biënnale
Gelderland in Arnhem en bijvoorbeeld de tentoonstelling Tomorrow is the question van Rirkrit Tiravanija
in het Stedelijk Museum in Amsterdam waarin hij tafeltennistafels op het
Museumplein plaatste, zijn de voorboden van het totale ontgrenzen, waarbij de
vraag wat kunst is volstrekt irrelevant is geworden. Het kunstwerk is niets meer dan een ontmoetingsplek waar je vrienden maakt en er ook nog eens blij van wordt.
Wellicht kan enige bezinning ons helpen. De publicist Paul Scheffer had het al eerder over de (bedreigde) grenzen in
Europa, bijzonder interessant is de manifestatie “Een Muur voor Verandering” in
Expoplu, Van Oldenbarneveltstraat 63-A, Nijmegen op zondag 19 juni van 15:00
tot 22:00 georganiseerd door De Visionarissen, een jong reflectieplatform,
waaronder Eef Veldkamp uit Arnhem. In de avond is er onder meer een lezing van
Prof. Dr. Henk van Houtum, waarin hij zal ingaan op hoe muren identiteiten
scheppen. Van Houtum is hoofd van het ‘Nijmegen Centre for Border Research’.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten