De kunst moet stromen

VM23

De kunst moet stromen.

De opening op vrijdag 4 december 2015 in het ACEC Gebouw in Apeldoorn van de tentoonstelling ANIMA die werd samengesteld door art@nuyens was een groot succes. Deze week nemen we op maandag, dinsdag en woensdag weer nieuwe werken in van de door ons geselecteerde beeldende kunstenaars voor de Wintersalon in VM23 die opent op zondag 13 december om 15.00 uur. Art@nuyens wil ook een podium bieden voor ambitieuze jonge kunstenaars van alle disciplines die de onttakelde ruimte van VM23 als een uitdaging zien om hun werk te presenteren. Na de succesvolle eind solo van Naomi Ruijgrok vorige week zal op donderdag 10 december om 17.00 uur en 20.00 uur en vrijdag 11 december om 20.00 uur Ylene Lugtenborg, theaterstudent van ArtEZ, haar eind solo presenteren in de catacomben van VM23. De plannen in 2016 voor tentoonstellingen in VM23 zijn legio. Voordat in februari een gerenommeerde kunstenaar uit Arnhem een bijzonder beeldend project gaat uitvoeren, werken in januari een groep tussentijds afstudeerders Graphic Design van ArtEZ aan hun eindpresentatie.

Wij hebben nooit geloofd in het einde van de beschaving als gevolg van de overheidsbezuinigingen op cultuur maar geloven wel in het creatieve kapitaal dat door de kunstenaars zelf gevormd wordt. De kunsten bloeien als nooit tevoren, zie het aanbod - sommigen spreken over een overaanbod - van beeldende kunst in de regio Arnhem in 2016 met zowel de Biënnale Gelderland als Sonsbeek. Daartoe uitgedaagd, willen wij in onze eigen, tijdelijke ruimte, en liefst ook in samenwerking met alle andere presentatieplekken van beeldende kunst in de stad, een aantal sterke tentoonstellingen neerzetten met vooral regionale kunstenaars.

De beeldende kunst stroomt, volledig ongesubsidieerd, op een non-plek en ontmoet, toont, initieert en verbindt.

 

Ongezond en klef

PM

Een overheid dient zich slechts onder strikte voorwaarden te verhouden met de beeldende kunst. Slechts in de sfeer van het geven van opdrachten, het beheren van het culturele erfgoed en het faciliteren van enkele podia voor de beeldende kunst zou zij financieel een niet onbelangrijke rol kunnen spelen. Veel verder mag haar invloed niet reiken. Als zij zich inhoudelijk met de beeldende kunst gaat bemoeien, ontstaan er verstoringen van een gezonde, competitieve kunstmarkt met allerlei onwenselijke effecten als gevolg: vriendjespolitiek, niet- markconforme prijzen, contractuele beperkingen, concurrentie op cursusaanbod, etc. Nu de subsidiespotjes grotendeels zijn opgedroogd is dit probleem niet kleiner maar juist veel scherper en nijpender geworden. De overgebleven clubjes die met veel minder geld dan voorheen gesubsidieerd worden, zullen minder kunstenaars aan zich willen binden en verworden zo tot kleffe bolwerkjes met een verwerpelijke “ons kent ons” mentaliteit. Niet alleen zal de doorstroom van nieuwe talenten in het gedrang komen, door de druk op de instellingen om te “scoren” zullen zij in toenemender mate allerlei rare initiatieven gaan ontwikkelen om het publiek toch maar bij de kunst te betrekken. Dit zal onherroepelijk leiden tot onduidelijke organisatiestructuren en sterk verwaterde doelstellingen.

Talloos zijn de voorbeelden die ik hier ter illustratie zou kunnen vermelden. Laat ik er slechts een noemen die ik recent tegenkwam. Een plaatselijke kunstinstelling, die deels door overheden gesubsidieerd en daarnaast door een aantal andere partijen gesponsord wordt, is zowel een Stichting als een BV. Zij noemt zichzelf het liefst een kunstenaarsinitiatief, maar gedraagt zich feitelijk als een commerciële galerie door een aan haar contractueel (!) verbonden jonge kunstenaar te verbieden om een werk rechtstreeks te verkopen aan een kunstliefhebber tijdens een kunstbeurs waaraan deze kunstenaar op eigen initiatief deelnam. De instelling eiste bij verkoop een percentage van de verkoopprijs terwijl zij als instelling geen enkel deel uitmaakte van de organisatie die de kunstenaar een gratis podium gaf. De betreffende instelling lijkt de oorsprong van haar bestaan geheel vergeten te zijn: dat is het zo goed en goedkoop mogelijk faciliteren van de aloude, ambachtelijke grafische technieken middels toegankelijke werkplaatsen voor beeldende kunstenaars. Hier lijkt voor de overheid een bijzondere taak weggelegd: het subsidiëren van deze bijzondere druktechnieken om te voorkomen dat deze kennis in het digitale geweld van de moderne tijd verloren gaat. De huidige activiteiten van deze instelling zoals het uitgeven, printen en deelnemen aan kunstbeurzen horen daar volstrekt niet bij; dat doen onafhankelijke, commerciële partijen veel beter en vaak goedkoper. Dat geldt ook voor het verstrekken van rare opdrachten aan kunstenaars, zoals het ontwerpen van kleurplaten die door vluchtelingen mogen worden ingekleurd. Misschien is het een goed idee om de huidige locatie van de hier bovenbeschreven kunstinstelling, na een flinke afslanking, te verplaatsen naar het Openluchtmuseum in Arnhem. Een plek met heel veel mogelijkheden: het werken in nagebouwde (historische) ateliers en werkplaatsen, het afdrukken op vers geschept papier uit de nabijgelegen molen, de (actieve) participatie van een miljoenenpubliek, het ontwikkelen van nieuwe concepten en het bieden van een structurele bron van (deel)inkomsten en promotie voor gepassioneerde beeldende kunstenaars.

Illusies

De overtreffende trap.

Ivo Niehe begon ooit met programma’s op TV die ons de rijkste, de succesvolste, de slimste of de avontuurlijkste medeburgers toonden. Vele afleveringen later, zijn zowat alle denkbare superlatieven voorbijgekomen die er te plakken waren op de uitzonderlijke levens van hen die het gewone leven al lang ontstegen waren en waaraan wij ons, als een stelletje zielige, angstige en beperkte stervelingen konden vergapen. Zijn evenknie Matthijs van Nieuwkerk doet het in zijn programma De Wereld Draait Door nog eens dunnetjes over. Termen als subliem, geweldig, super, ongelooflijk, uniek en fantastisch komen in haast ieder onderwerp in zijn programma veelvuldig en in sneltreinvaart voorbij waarbij en passant de wereldproblemen ter plekke aan tafel worden opgelost door rappers, deejays, entertainers en oud- schaatsers.
Beide programma’s bieden troost voor een moment, ook al weet je dat de volgende dag de waarheid achterhaald en de hoop vervlogen is. Het lijkt er sterk op dat we graag leven in een wereld van illusies. Zij overstijgen ons dagelijkse bestaan. Een roes, een geloof, een ambitie, een droom, een streven, een verslaving, een passie of een overtuiging doet ons echt leven, ook al worden onze verwachtingen nimmer ingelost en leiden we in anonimiteit het leven van amateurs.

Misschien kan de beeldende kunst hier een rol spelen.

Het licht in de duisternis

VM23.

Daar waar overheden zich met de (beeldende) kunst bemoeien ontstaan er gemakkelijk ongezonde situaties. Ik schreef er al vaker over in mijn blog. Uit een hele lange lijst zal ik hier slechts een drietal perversiteiten noemen. Een van die situaties trof ik aan toen ik ooit het CBKG (Centrum voor Beeldende Kunst Gelderland) aan de Kortestraat in Arnhem bezocht en even dacht dat ik in een deprimerende installatie van Ilja Kabakov terechtgekomen was waarin hij zijn oude communistische vaderland genadeloos persifleerde. Het bleek echter een van de kantoorruimtes te zijn in het pand van CBKG waar ik zo’n 20 personen aantrof achter evenzovele beeldschermen, die na het faillissement van het Centrum tot op de dag van vandaag procederen over hun wachtgelden. Waarom staan kunstenaars dat toe? Veel hebben we er niet van geleerd, gezien de alsmaar uitdijende activiteiten van PM (Plaats Maken), dat zich weliswaar een kunstenaarsinitiatief noemt, maar eerder een zwaar gesubsidieerde stichting is, ja zelfs deels een echte BV, met onder andere een heuse galerie met een eigen kunstenaarsbestand en kostbare deelnames aan kunstbeurzen. Art Rotterdam 2015 was hen blijkbaar te min, ik zag ze zitten rond de tafel in de stand bij Rotterdam Contemporary 2015, nog nagenietend van hun verblijf in Hotel New York, zonder ook maar enig oog te hebben voor de bezoekers, waarvan ik er een was. Zou het niet raadzaam zijn om weer terug te keren naar de oorsprong, het faciliteren van beeldende kunstenaars middels grafische en digitale werkplaatsen en het geven van workshops? Als derde wil ik een van de meest ontnuchterende situaties noemen, het is een ontmoeting die ik een klein jaar geleden had in de ruimte van VM23 met een vertegenwoordigster van de door de provincie gesubsidieerde Stichting voor Kunst en Cultuur, daarna geheten Gelders Centrum voor Kunst en Cultuur dat, na heel lang googelen, sinds september 2015 bekend is als Cultuurmij Oost. Zij antwoordde op mijn vraag wat zij nu eigenlijk deden met het kostbare digitale archief van beeldende kunstenaars dat ooit is aangelegd: “Daar doen we niets mee”. Voordat ik haar kon vragen wat ze nu eigenlijk wel deed stelde ze mij een vraag: “Kunnen deze kunstenaars niet hier exposeren?” Het is werkelijk de omgekeerde wereld als een zwaar gesubsidieerde partij haar taken verwaarloost en om gunsten vraagt van een plek als VM23 dat zonder enige subsidie en slechts gedreven door passie en inzet van kunstenaars en initiatiefnemers wel succesvol is.

VM23 maakt een hele lange neus naar de diverse overheden die zich naar haar inzicht te veel met de inhoud van de kunsten bemoeien, de kunstmarkt verstoren en de kunstgelden “verkwanselen” gezien de lange lijst van financiële tekorten van diverse kunstevenementen en de pijnlijke transities en kostbare faillissementen van kunstinstellingen in Gelderland. VM 23 gelooft niet in welk top-down beleid dan ook en ziet voor de overheden slechts een incidentele taak als opdrachtgever en een meer structurele taak als faciliteerder door podia te creëren voor haar kunstenaars om zich naar het publiek te presenteren. Mocht dit scenario ooit waarheid worden zal VM23 er naar streven om de alom zeer gewenste presentatievergoedingen en werkbudgetten voor de deelnemende beeldende kunstenaars allereerst te verwerven uit particuliere fondsen. 

Laat VM23 een lichtend voorbeeld zijn. Als de subsidies van de overheden voor de cultuur stoppen, actueel in Vlissingen en Den Haag, verdwijnen de presentatieplekken voor beeldende kunst in hoog tempo. Dat kun je schandalig noemen, barbarisme of het einde van de beschaving, het is een uitgelezen kans om op iedere non-plek waar dan ook een nieuw initiatief te starten.
  

VM23

DUENDE.

Opening DUENDE sept. 2015.

 

Het mag eigenlijk een klein wonder heten dat al meer dan een jaar lang zonder enige overheidssteun en met uiterst minimale middelen bijzondere tentoonstellingen van beeldende kunst georganiseerd worden aan de Ir JP van Muijlwijkstraat 23 in Arnhem in een grote onttakelde ruimte die tijdelijk door de corporatie Portaal ter beschikking is gesteld voor culturele activiteiten. Dankzij de beeldende kunstenaars die het echte creatieve kapitaal vormen en de passie van de initiatiefnemers heeft VM23 zich in haar korte tijd van bestaan niet alleen bewezen als een onafhankelijke plek voor de presentatie van autonome beeldende kunst maar ook als een inspirerende plek voor ontmoetingen en uitwisselingen waarbij het maatschappelijke engagement niet geschuwd wordt getuige de huidige tentoonstelling DUENDE die genadeloos de moderne clichés “groen” en “duurzaam” doorprikt. Het aardige van een plek als VM23 is dat nieuwe tentoonstellingen haast vanzelfsprekend en organisch ontstaan vanuit de voorgaande tentoonstellingen, waarbij een tentoonstelling in VM23 nooit een statisch gegeven is, maar volop ruimte biedt voor zowel beeldend werk om zich tijdens de duur van een tentoonstelling te ontwikkelen als voor nieuw beeldend werk dat tijdens of in vervolg op een tentoonstelling wordt ingebracht. In oktober 2015 volgt DUENDE 2.0 met vele nieuw ingebrachte werken, in november komen kunstenaars uit Düsseldorf naar VM23 en wordt er ook een zijruimte ingericht met een vette knipoog naar het Modekwartier, in december is er weer een onvolprezen (Winter) SALON en daarna, in 2016, gaan 5 Nederlandse portretkunstenaressen naar Düsseldorf. Zonder het “verkwanselen” van de kunstgelden, ofwel de financiële tekorten van diverse kunstevenementen en de pijnlijke transities en kostbare faillissementen van kunstinstellingen in Arnhem, Gelderland met name te noemen, trekt VM23 een hele lange neus naar de overheden die zich naar haar inzicht te veel met de inhoud van de kunsten willen bemoeien. VM23 gelooft niet in welk top-down beleid dan ook en ziet voor de overheden slechts een taak om incidenteel een opdrachtgever en structureel een facilitator te zijn en daarmee podia te creëren voor haar kunstenaars om zich te presenteren naar haar inwoners. Mocht dit scenario ooit waarheid worden zal VM23 er naar streven om presentatievergoedingen en werkbudgetten voor de deelnemende beeldende kunstenaars te verwerven uit particuliere fondsen.  

The Deconstruction of the Miracle

John W. Padberg.

Installatie DUENDE sept. 2015

In het kader van de tentoonstelling DUENDE in VM23 (van Muijlwijkstraat 23 Arnhem) voer ik van 04 september tot 04 oktober 2015 een installatie in situ uit in opdracht van John W. Padberg (USA) die getiteld is: “The Deconstruction of the Miracle”. John kwam bij mij met de vraag of ik een kunstwerk kon maken waarmee hij zijn geloofsovertuiging eens stevig kon kapittelen en gaf mij de opdracht een beeld te maken dat gebaseerd is op de aanname dat wanneer het geloof een menselijke constructie is, het wonder dat ook is. Aan die opdracht heb ik gevolg gegeven door het wonder van de wenende Maria te verbeelden in een zo transparant mogelijk, vlak geschilderd, ja zelfs oppervlakkig beeld dat geen enkele mystificatie meer toeliet en waarbij ik alle techniek, zoals een voedingsapparaat en een ontvanger, opzichtig in het portret monteerde. Een terugkoppeling met John leerde mij echter al snel dat ik in het deconstrueren toch iets te ver was gegaan en daarmee de illusie die, hoewel minimaal, nog in het beeld schuilde volledig om zeep heb geholpen. Om weer enige beeldende spanning terug te brengen heb ik de toevoerleidingen van het pompsysteem, dat ik eerder opzichtig in het portret van Maria gemonteerd had, geheel voor het oog verborgen zodat enkel nog dieprode vloeistoffen op drie plekken uit het welbevallige gezichtje spuiten. Tegelijkertijd diende zich nog een ander probleem aan waarover ik opnieuw aan John een advies heb gevraagd. Dit probleem betrof de ontvanger die ik in het portret monteerde om de conservatieve zender Radio Maria te ontvangen doch, hoe toevallig, overbodig werd omdat recent de middengolfzenders zijn opgeheven. In plaats daarvan heb ik toen een DAB+ zender in het portret gemonteerd met een overigens uitstekende digitale ontvangst. Op mijn vraag aan John of ik de werkloze middengolf-ontvanger mocht verwijderen en, zo ja, het lege zwarte gat mocht opvullen antwoordde hij: “vul het zwarte gat en laat slechts haar ogen wenen”. Ik zal nu opnieuw aan de bak moeten om de tranen uit haar ogen op een slinkse manier over haar wangen te laten stromen en ongemerkt in het grote niets te laten verdwijnen. De middengolf-ontvanger heb ik inmiddels verwijderd en tijdelijk vervangen door een groot zwart kruis dat als een vreemd element het beeld doorklieft. Deze ingreep, een stuiptrekking, is wellicht te heftig. De volgende stap in het her- mystificatieproces is om het paneel in zijn geheel tegen een wand te bevestigen en alle apparaten er uit te slopen met de bedoeling een grote mate van verstilling te bereiken. De achterzijde van het nu nog vrijstaande geschilderde paneel met alle techniek zal dan ook niet meer zichtbaar zijn. De vloeistof die gedurende de resterende expositieperiode uit de ogen over het paneel stroomt zal deels de waterverf in het portret oplossen. Het effect daarvan ken ik nog niet en ik weet daarom ook nog niet of het zal lukken om het mystificatieproces op gang te krijgen en de onbevangen toeschouwer te raken. Maar als het lukt krijgt het werk een nieuwe titel: “The Reconstruction of the Miracle”.

John heeft zijn geloof maar kort op de proef gesteld. Ik begrijp dat. Het is zeker geen persoonlijke zwakte, het is gewoon onmenselijk om te leven zonder het onzegbare en onbegrijpelijke, zonder illusies, mythes, leugens, (valse) hoop, bedrog, hypocrisie en zo meer. John dankt de organisatoren van de tentoonstelling DUENDE en de initiatiefnemers van VM23 voor hun bereidheid om het beeld te plaatsen, er ter plekke aan verder te mogen werken en daarover voortdurend met hem te communiceren. Het heeft hem waardevolle inzichten verschaft waarmee hij weer verder kan. Hoopvol is dat de eerste bloemen al bij het beeld zijn gezet.

De Marketingmachine 2

Autonome beeldende kunst.

Het landschap van de autonome beeldende kunst in Nederland wordt in al haar diversiteit gevormd door bijzondere en unieke kunstenaars. De media lijken deze originele geesten links en rechts in sneltreinvaart voorbij te gaan. De vraag is gerechtvaardigd of de media, die zich doorgaans graag beroepen op hun journalistieke onafhankelijkheid, niet veel te ver zijn afgeraakt van haar originele bronnen, in dit geval binnen de kunsten, en enkel nog gemakkelijk willen scoren binnen haar commerciële bereik. 

Ik zal twee voorbeelden noemen:

Vincent van Gogh Zonnebloemen.

Hebben we net de ellende achter de rug met het Vincent van Gogh jaar waarin zowat iedere professionele kunstenaar in Nederland zonnebloemen en tulpen aan het schilderen was, gaat de acteur-kunstenaar Jeroen Krabbé het nog een dunnetjes overdoen met een serie televisie-uitzendingen over Vincent van Gogh. Krijgen we er nu nooit genoeg van? En welke kunstenaars, die ongetwijfeld volgend jaar opnieuw in de etalage gezet gaan worden door de publiciteitscampagnes van de grote musea, zullen dan weer de media beheersen?

Armando.

Toen ik onlangs op Facebook een milde kritiek gaf op de luxe uitgave van een boek over het werk van Armando werd ik door een bijzonder boze uitgever opgebeld met het verzoek om mijn kritiek in te trekken omdat dit de verkoop van het boek wel eens zou kunnen schaden. Dat je een ander een mening wilt ontzeggen is op zichzelf al kwalijk te noemen, het is werkelijk schokkend om te beseffen dat we het hierbij over diezelfde Armando hebben die als getuige van de oorlog en schilder van het “schuldige landschap” het naziregiem aanklaagde.

De Marketingmachine

Het einde van de Autonomie. 

Scan van een commerciële bijlage in VK 29082015

Valt er bij mij vandaag 29-08-2015 de zaterdageditie van de Volkskrant in de bus met een commerciële bijlage die mij herinnert aan 125 jaar inspiratie na de dood van Van Gogh en mij daarbij attent maakt op, jawel, de nieuwe entree van het Van Gogh Museum. De culturele “Marketingmachine” doet haar werk voortreffelijk, zo zeer zelfs dat niet alleen het publiek wordt aangeraakt om massaal toe te stromen naar het museum maar ook een groot deel van het professionele veld wordt verblind door het goud van de zonnebloemen door beeldend te reageren op de tekeningen, schilderijen en brieven van Vincent van Gogh en de resultaten her en der in het land te tonen in allerlei tentoonstellingen en manifestaties. Het is voor mij verbijsterend te ervaren dat zoveel beeldende kunstenaars bereid zijn om hun autonomie met zoveel gemak opzij te zetten voor een incidenteel werkje. Is het bij gebrek aan beter? Wat kunnen we na Dumas, Rembrandt, Matisse en van Gogh de komende jaren nog  verwachten nu de Marketingmachine alsmaar en nog des te sneller zal blijven doordraaien in opdracht van de keuzeheren van het Rijks, het Stedelijk en het Van Gogh in de race om de targets te halen voor de externe financiële inkomsten. Aan welke kunstenaar gaan we in 2016 een nieuwe ronde kunstmarketing ophangen? Laten we snel tot een beslissing komen want anders staat het halve contingent aan beeldende kunstenaars in Nederland droog bij gebrek aan ideeën.   

De deconstructie van de wereld 1

Het wonder als deconstructie.

Radio Maria icoon

In opdracht van John W. Padberg (USA) voer ik in september 2015 een installatie uit in het kader van de tentoonstelling DUENDE in VM23, Arnhem Nederland. Deze opdracht heb ik om meerdere redenen graag aanvaard.

De zender Radio Maria met haar conservatieve katholieke gedachtegoed, waarvan ik oorspronkelijk dacht, ja zelfs hoopte, toen ik in mijn atelier in Oosterbeek NL de gebeden en gezangen ontving via een van mijn experimentele radio-ontvangers, met een aantal stoute zusters te maken te hebben die in een kelderruimte van het plaatselijke klooster een clandestiene piratenzender hadden opgericht, ja, deze obscure zender bleek tot mijn verrassing een zender te zijn met een wereldbereik, ja zelfs een zender die niet meer uitzendt op die ouderwetse middengolf maar heus digitaal, het liefst via een nieuwe DAB+ ontvanger.

Binnen ons Nederlandse pluriforme bestel juich ik van harte een dergelijke zender een eigen plek toe, ook al kan ik mij met haar gedachtegoed niet verenigen. Ik geloof ook helemaal niet in wonderen. De wonderen van de heilige St. Vitus, die meerdere malen niet klein te krijgen was, zelfs niet in grote potten van aardewerk met hete oliën en harsen, bestaan naar mijn mening slechts dank zij de overlevering louter in verhalen, teksten en beelden. Het concreet nabouwen van zo’n wonder zou werkelijk dramatisch uitpakken.

Het nabouwen van wonderen en het daarbij zoveel mogelijk in stand houden van de illusie van het wonder is een constructie die weliswaar iedere keer opnieuw veel techniek vereist maar in wezen onecht, onwaar en oneerlijk is. Je zou bijvoorbeeld een beeltenis, analoog die van de alom bekende lijkwade, met water dat van muren stroomt kunnen oproepen, waarbij die muren eerst een wateraantrekkende en waterafstotende behandeling hebben ondergaan.

John W. Padberg leerde mij dat het geloof, van welke aard dan ook, niet meer dan een gewone menselijke constructie is van waarden en betekenissen gelijk een kunstwerk dat ook is.

De installatie in VM23 bestaat uit een grote, vrijstaande wand met een aan de ene zijde geschilderd icoon van Radio Maria dat rode tranen huilt met daarin gemonteerd een pompsysteem met vloeistoffen, voedingsapparaten en ontvangers en aan de andere zijde nietszeggende, doch voorwaardelijke contragewichten om het geheel overeind te houden.

Voor sommigen kan dit verhaal ontnuchterend zijn, dat spijt mij. Maar er is hoop.Tijdens de expositieperiode van DUENDE in VM23 van 04 september tot en met 04 oktober is de ruimte aan de Ir JP van Muijlwijkstraat 23 in Arnhem geopend op vrijdag, zaterdag en zondag van 13.00 uur tot 17.00 uur en kan er volop gediscussieerd worden over het wonder van de elektriciteit als een duurzame energiebron voor al onze consumptiebehoeften.  

VM23: Onafhankelijk en Autonoom

VM23

Een onafhankelijke plek voor de autonome beeldende kunst.

Beeldende kunstenaars vormen een enorm, haast onuitputtelijk creatief kapitaal in een stad, regio of provincie. Dankzij de crisis ontstaan er op vele leegstaande non-plekken allerlei initiatieven waar beeldende kunstenaars opnieuw hun natuurlijke voedingsbodem vinden om werk te maken en te tonen zonder de knellende regels, belangen, eisen, voorwaarden en bemoeienissen vanuit de diverse overheden. Een van die autonome plekken is VM23 in Arnhem waar in haar korte tijd van bestaan prachtige initiatieven, ontmoetingen en presentaties van beeldende kunst hebben plaatsgevonden en waar volop nieuwe concepten worden ontwikkeld voor samenwerkingen, uitwisselingen, experimenten en innovaties. Het is nauwelijks voorstelbaar dat al deze activiteiten zonder enige subsidie worden uitgevoerd. Hoe doen zij dat toch, die kunstenaars?

In VM23 wordt op 6 september de tentoonstelling DUENDE geopend waarin kunstenaars het fenomeen elektriciteit, tot dusverre een haast vanzelfsprekende en anonieme energiebron voor kinetische objecten, binnen het kunstwerk op haar kwaliteit en duurzaamheid onderzoeken. In het najaar 2015 en het voorjaar 2016 volgen diverse uitwisselingen met onder andere Duitse en Gelderse kunstenaars en uiteraard vinden er opnieuw de succesvolle SALONS plaats, de meest toegankelijke manier voor kunstliefhebbers en verzamelaars om beeldend werk van een hoge kwaliteit te verwerven van zowel jonge als gevestigde kunstenaars.  
 

Laatste Nieuws

Kunst in de Achtertuin.

Achtertuin in Nowhereland

Het gerucht dat de leegstaande Koepelgevangenis in Arnhem niet beschikbaar zou zijn heeft grote beroering doen ontstaan onder de beeldende kunstenaars in Gelderland die ten behoeve van hun deelname aan de Biënnale Gelderland 2016 bereid waren om huis en have te verlaten door zich een week lang op water en brood in een kale cel voor te bereiden op hun grootste beeldende werk ooit in een van de 245 cellen van de leegstaande Koepelgevangenis in Arnhem. Wat een fantastisch project zou dit zijn geweest. Mocht het gerucht waar zijn, vallen hiermee vele dromen in duigen, omdat ondanks de gigantische leegstand van vele grote gebouwen in Arnhem waaronder die van ING en ABN, de deelnemende beeldende kunstenaars, indachtig het concept van de curator Hage Hagenaars voor de Biënnale Gelderland 2016, hun beeldende werk op een of andere obscure particuliere plek in de stad dienen te maken, in een huiskamer, kelder of kast, op een stoep, balkon of zolder, in een garage, schuur of achtertuin, achter een boom, muur of schutting, onder een bed, stoel of tafel, in een vitrine, graf of kruipgat of aan een gevel, boom of lantaarnpaal. Als je ook nog eens bedenkt dat het beeldende werk volgens haar concept van alles en nog wat kan zijn: een ritueel, een handeling of een concept, ben ik toch echt even de weg kwijt. Alles mag blijkbaar. Hoe is het mogelijk dat je voor een concept van niks een forse subsidie kunt krijgen? Wie is daar de gever? 

Beeldende kunstenaars uit Gelderland laten zich massaal opsluiten.

Kunstbiënnale in de Koepelgevangenis.

Werkonwillige bewakers ontslagen

Beeldende kunstenaars uit Gelderland laten zich na een oproep van de curator Hage Hagemans om deel te nemen aan de Biënnale Gelderland 2016 een week lang opsluiten op water en brood in een van de 245 leegstaande cellen in de koepelgevangenis in Arnhem. Een van de deelnemende kunstenaars vertelde mij: “Ik wist eigenlijk nooit goed waar ik mee bezig was, ik deed maar wat. Het concept van Hage Hagenaars om als kunstenaar een verbintenis aan te gaan met de Arnhemmer heeft mijn ogen geopend. Ik besef dat ik altijd met mijn rug naar de mensen heb gestaan. Ik trek mij nu sterk het lot van de criminele Arnhemmer aan en wil lijfelijk voelen wat zij ervaren hebben tijdens hun verblijf in de cel. Ik kan niet wachten om de deur achter mij in het slot te horen vallen. Ik droom er s ’nachts wel eens van en heb soms angstdromen. Maar misschien is zo’n cel ook wel een hele veilige plek. Een soort baarmoeder. Zal ik alvast een pot verf meenemen om haar helemaal donkerrood te schilderen? Ik voel dat ik mijn beste werk ooit ga maken. Of zal ik de cel volplakken met een heleboel pin-ups. Ik kan niet wachten. Ik word er nu al behoorlijk geil van”

Lees ook het concept. Zie: http://www.biennalegelderland.nl

Beeldende Kunst in Gelderland

Biënnale Gelderland 2016

Daar in het kleine café aan de haven. (Zie YouTube)

De vraag of beeldende kunstenaars in Gelderland ooit nog kunnen rekenen op een uitnodiging om hun autonome werk in het kader van een provinciale presentatie te tonen moet helaas ontkennend beantwoord worden nu ik het kinderachtige concept gelezen heb van de curator Hanne Hagenaars waarin zij kunstenaars oproept om deel te nemen aan de Biënnale Gelderland 2016. Zij vraagt aan de kunstenaars om zich te verbinden met de z.g. “Arnhemmer” door hem of haar een cadeautje te geven. Hoezo? Als voorbeelden noemt zij de oude man die opdrukoefeningen doet op het stoepje voor zijn huisje en een vrouw die vol genoegen een haal van haar sigaret neemt. Ondertussen klinkt, jawel, een carillon door de buurt.

Er is op zich zelf niets mis mee om (provinciale) kunstgelden te besteden aan het zichtbaar maken van het creatieve kapitaal voor het grote publiek door beeldende kunstenaars een podium te bieden na een (autoritaire) selectie van hun werk op basis van thematiek, discipline of kwaliteit. Er gaat wel iets mis als aan de beeldende kunstenaars gevraagd wordt om bij deelname hun autonomie op te geven door zich niet alleen aan de voorgestelde werkwijze te onderwerpen maar zich ook te voegen naar allerlei andere uiterst rare voorwaarden, onder andere door bereidheid te tonen om een werkje voor een of andere rechter alsook voor de directrice van het Museum Arnhem te maken, of zich als Nijmegenaar of Achterhoeker verplicht in de huid van een Arnhemmer te verplaatsen.    

Kunst en Technologie 2

Geluidskunst 2015

Soundscaper Harm Jan Roeles

De tijd schrijdt voort. Terwijl de tentoonstelling “NowHere” in Eindhoven 1995 zich nog strikt hield aan haar thematische uitgangspunt om met de middelen van de techniek diezelfde techniek te verbeelden is de tentoonstelling van geluidskunst Soundscape 2 in Galerie Espace Enny in Laag Keppel anno juli/augustus 2015 veel luchtiger en breder opgezet met zowel strenge als speelse werken, met zeer luidruchtige en zelfs stille werken waarin soms slechts de suggestie van geluid en de herinnering aan geluid verbeeld wordt, ja soms zelfs het onhoorbare geluid zichtbaar gemaakt wordt.

Soundscaper Jochem Esser

Kunst en Technologie

Soundscapes.

 

De geluidskunst is anno 2015 weer helemaal terug met de tentoonstelling Soundscape 2 in de Galerie van Espace Enny in Laag Keppel. Met dank aan Enny Verheij, Armeno Albers en Carel Lanters.

Een artikel in het dagblad Trouw van ROBBERT ROOS − 02/11/95! wil ik de lezers van deze blog niet onthouden. Dit artikel uit 1995 handelt over de tentoonstelling “NowHere” in de Schellensfabriek, Vestdijk 80A, Eindhoven. Twintig jaar na dato is zijn conclusie nog steeds actueel.

'NowHere' is een soort uitwisselingsproject tussen Het Apollohuis uit Eindhoven en Gallery Surge in Tokio. De ondertitel luidt 'een Japans-Nederlandse tentoonstelling van eigentijdse kunst 1995'. Er is gezocht naar kunst die nu van belang wordt geacht. Daardoor is het des te saillanter dat de 'klassieke' media als schilderen en beeldhouwen ontbreken. Blijkbaar wordt alleen het gebruik van elektronica - de rode draad van de expositie - als echt vernieuwend gezien.. Verschillende kunstenaars presenteren zich als knutselaar/uitvinder. Paul Panhuysen (1934) heeft zijn ruimte omgetoverd tot een groot muziekinstrument, net als Kazue Mizushima (1964). Panhuysen installeerde een mechanisch orkest, waarvan de violen, gitaren en trommels met elektronisch aangedreven strijkstokken, plectrums en trommelstokken worden bespeeld. Een intrigerende muziekcompositie volgens de aan John Cage verwante chaos-theorie is het resultaat.. In het midden van de oude fabriekshal staat een tafel, waar strak gespannen draden samenkomen. Deze draden zijn hoog aan het plafond verbonden met enorme blikken, die als een soort alternatieve klankkasten fungeren. Door met de vingers langs de snaren te strijken geeft Panhuysen concerten op dit zelfgebouwde instrument. Mizushima gebruikt eenzelfde methode, maar bij haar zijn het in groepen kris-kras door de ruimte gespannen zijden draden, die aan de uiteinden zijn voorzien van kartonnen bekertjes. Bij het betreden van haar ruimte heb je even het gevoel dat je een driedimensionale notenbalk bent binnengestapt.. Achter de zaal van Mizushima zorgt Nico Schulte (1949) voor een 'concert' met radiofrequenties. De energie voor zijn geluidsinstallatie wekt Schulte op alternatieve wijze met natuurlijke krachten op. Hij gebruikt hiervoor citroenen in een mengsel van water, zuren en zoutoplossingen, een gedroogde tulp geplet tussen twee glasplaten en een bak viooltjes. Natuur en techniek vloeien in Schultes installatie op een verbijsterende manier samen. Als neveneffect vult ook nog de geur van de citroenen de ruimte.. De exercities met geluid worden gevolgd door licht-experimenten. Het meest sprookjesachtig is het werk van Takashi Sasaoka (1956) & Soichi Arichi (1957). Het duo bouwde een muurtje van nonchalant tegen elkaar aan leunende tl-buizen, niet verbonden met welk armatuur dan ook. Die kunnen dus niet branden, denk je. Mooi wel. Door een elektriciteitssnoer langs de tl-buizen te draperen en hier een golflengte doorheen te sturen, beginnen de lampen te gloeien op de plek waar de draad hen raakt. Het is kunst vermengd met hogere natuurkunde.. Tokihiro Satoh (1957) gebruikt een simpelere lichtbron: de zon. Satoh stelt zijn fototoestel op in de vrije natuur of in de stad, kiest een extreem lange belichtingstijd en beweegt zich dan met een spiegeltje waarin de zon reflecteert door het beeld. Zo ontstaan surrealistische landschappen vol geheimzinnige lichtpuntjes, die contouren in het landschap accentueren of als autonome flonkerende ornamentjes een compositie binnen de compositie vormen.. Vermeldenswaard is verder Christiaan Zwanikken (1967). Hij brengt karkassen van dieren tot leven. Snavels en vogelhuiden zijn gemonteerd op robot-achtige machines en bewegen zich al fladderend of snaterend op hun plek. De dood wordt weer levend. Alleen doet het werk nogal denken aan Panamarenko, die voor het beeldenpark Middelheim in Antwerpen een mechanische kip ontwierp, die daar verwoede pogingen doet om van een paal af te vliegen..

Conclusie:
'NowHere' probeert het lichaam weer op een emotionele manier bij de elektronica te betrekken, waar de elektronische media de laatste jaren steeds abstracter en onpersoonlijker werden.

Creatief Kapitaal 2

art@nuyens

Neon light van Johannes Karman tijdens DE LENTESALON. Juni 2015.

Terwijl er nog volop gediscussieerd wordt over al die megalomane en kostbare nieuwbouwprojecten ten behoeve van de culturele sector gaan de initiatieven vanuit diezelfde sector, ondanks minimale middelen, gewoon door met het tonen van een hoogwaardig aanbod van onder andere beeldende kunst op al die godvergeten en verlaten non-plekken in al die geld verkwistende steden. Laat ik slechts een paar voorbeelden noemen in de stad waar ik woon.Terwijl eerder al een heel orkest is wegbezuinigd, wordt nu een flinke verbouwing met een tweede concertzaal overwogen, ook het filmhuis dient om een onbekende reden te verhuizen naar een splinternieuw gebouw en het museum wil opnieuw een lelijke vleugel aan haar gebouw plakken. Dit alles zit in de planning terwijl twee fonkelnieuwe gebouwen voor onder andere de amateuristische kunstbeoefening zowat leegstaan door een sterk teruglopend aanbod. Zonder te wijzen naar de politiek verantwoordelijken voor al deze ellende en zonder te weten wie iedere keer weer de bouwduivel op pad stuurt om de gemeenschap miljoenen aan overheidsgeld afhandig te maken, zijn er de laatste jaren van uit het creatieve veld bijzondere initiatieven ontstaan. 

Een van die initiatieven wil ik hier noemen. Dankzij de bereidwilligheid van de Woningcorporatie Portaal om een grote leegstaande en onttakelde ruimte aan de van Muijlwijkstraat 23 in Arnhem tijdelijk beschikbaar te stellen waarin voorheen een AH- winkel gevestigd was, kon het afgelopen jaar een kwalitatief hoog aanbod van beeldende kunst gerealiseerd worden met verrassende tentoonstellingen. In deze ruimte zijn na de grote tentoonstelling LUCIFER IN PARADISE in april 2014 met werken van Rob Scholte vanaf november 2014 nog vijf nieuwe tentoonstellingen georganiseerd: DOTS THAT GO FOR A WALK, MACHINA, BODY DOUBLE, ALLES MOET OMHOOG en DE LENTESALON. De positieve ontmoetingen met vele kunstliefhebbers hebben veel goodwill opgeleverd voor het initiatief van de gepassioneerde verzamelaar en stedenbouwkundige Joop Nuyens waarin hij samenwerkt met Nico Schulte, beeldend kunstenaar en oud-docent van ArtEZ. Zij hebben hiermee ondubbelzinnig aangetoond dat vanuit een grote gedrevenheid en een haast ongelimiteerde passie voor de kunst met zeer minimale middelen het enorme creatieve kapitaal in de stad zichtbaar en toegankelijk gemaakt kan worden. Zo wordt het aanbod van werken van goede kunstenaars tijdens DE LENTESALON voortdurend vernieuwd om niet alleen de kunstliefhebbers maar ook het grote publiek in staat te stellen uit een zeer divers aanbod te kiezen en daarmee de verkoopkansen voor de kunstenaars te vergroten.

Dat is nog niet alles. Behalve de specifieke invulling met beeldende kunst en de vele waardevolle onderlinge ontmoetingen van de kunstenaars vormt deze plek, strategisch gelegen, een natuurlijke entree (portaal) voor het Arnhemse Modekwartier met haar winkels voor mode en design en is zij ook zeer laagdrempelig voor incidentele presentaties zoals een pop-up modewinkel, een afstudeerproject of een boekpresentatie. De mogelijkheden voor de toekomst zijn haast onbegrensd om op deze plek nieuwe initiatieven te blijven ontwikkelen en daarmee spraakmakende presentaties te realiseren ten behoeve van de inwoners van de stad, de (inter-)regio en daarbuiten. Behalve exposities van autonome kunst kunnen dit ook meer wijkgerichte of zelfs internationale projecten zijn. Zo toonden Duitse kunstenaars uit de euregio al hun belangstelling voor een uitwisseling met hun Nederlandse collega’s.

Nothing Changed

Wolken.

waarneming juni 2015

Een witte wolk

Een blauwe hemel

Een witte streep

Een witte wolk

Een blauwe hemel

Een witte streep

Gelijktijdig

Vliegen twee vliegtuigen uit witte wolken

Vliegtuigen ontstaan uit witte wolken

(waarneming juni 2015)

Varkentjes groeien aan planten

(waarneming juni 1500) 

 piggiplantje anno 1500

WNCW

http://wncw.org/listen-live 

Ik woon in Nederland. Behalve de zenders die actueel nieuws brengen luister ik naar geen enkele andere Nederlandse radiozender. Gelukkig maar. Van het walgelijke initiatief en het slappe excuus daarop van grootverdiener G. Beelen op een van die zenders heb ik slechts zijdelings kennisgenomen. Het ging hierbij om het uitnodigen van luisteraars om het een of ander tussen de borsten te klemmen in het kader van de bestrijding van borstkanker. Hoe ziek kun je zijn.  

Sinds jaren ben ik uitgeweken naar buitenlandse zenders. De internetzender WNCW is daarbij mijn favoriet. Pas op! hoe later, hoe beter.

Uitdaging

In Situ.

Een experiment in het atelier van een weerstand met gedroogde tulpen voor een Organic Radio.

Iedere keer opnieuw is het weer een uitdaging om deel te nemen aan de diverse presentaties van beeldende kunst waarvoor je wordt uitgenodigd en daarmee wordt genoodzaakt om je atelier te verlaten en voor even afstand te nemen van je "veilige" experimenten. Je houdt je gedachten, ideeën en concepten weer eens tegen het licht en bevraagt deze op hun haalbaarheid wat betreft middelen en voorwaarden binnen de gegeven presentatieplek. Dit neemt niet weg dat het werken in situ er meestal op neer komt dat je het werk vervolgens gratis op de plek aanlevert, waarbij je zelf de ontwikkel-, de materiaal-, de transport- en installatiekosten voor je rekening neemt en deze uit eigen bronnen financiert. Hoe doen beeldende kunstenaars dat toch? Wat kunnen zij dat bankiers, voetballers of presentatoren niet kunnen?  

Overheid 3

Lokaal Kunstbeleid.

Dagelijks maken vele talentvolle beeldende kunstenaars in de stad Arnhem nieuwe werken. Zij vormen samen een fantastisch creatief kapitaal dat echter zonder voldoende presentatieplekken onzichtbaar is voor de inwoners van de stad. De “gelukkige” omstandigheid van de vele lege, verlaten plekken in de stad laat slechts een klein deel van dit kapitaal zien middels incidentele manifestaties. Hier zou het "gemeente"bestuur wat betreft het faciliteren van die plekken en natuurlijk ook het "gemeente"museum wat betreft het bieden van presentatiemogelijkheden haar verantwoordelijkheid moeten nemen. Helaas voert Arnhem op dit moment een nogal eenzijdig top-down beleid waarbij zij vooral inzet op mode en design. Een gevaarlijke strategie die alleen maar kan leiden tot zogenaamde "creatieve ondernemers" die niet alleen volstrekt subsidieafhankelijk maar ook nog eens volledig ondergeschikt worden gemaakt aan het grote "Made in Arnhem" verhaal. Hoe zeer zou een meerjarig, actief bottom-up beleid om presentatieplekken ten behoeve van de autonome beeldende kunst in de stad te faciliteren een betere, ongekende, doch waarachtige en duurzame impuls geven aan het imago van de stad Arnhem. Hoewel Arnhem, onder andere met haar hoogwaardige kunstopleidingen ontegenzeggelijk een creatieve stad is, lijkt het er op of het politieke beleid in Arnhem dit positieve beeld van de stad voortdurend om zeep helpt, niet alleen met het structureel verwaarlozen van zowel haar eigen talenten als haar kunstmonumenten, maar vooral ook met haar grootschalige, vaak buitenproportionele en meestal verliesgevende kunstmanifestaties. 

Overheid 2

Spelen.

Voetbal

Kinderen spelen. Met een bal erbij heet het spelletje voetbal. Dat kun je zowat kosteloos, eindeloos, op iedere dag na school en voor, soms ook na het avondeten, op haast iedere plek dichtbij je huis in je eentje of met je vriendjes spelen. Het plezier in het spelletje is voor de meeste kinderen het belangrijkste en vaak meer dan genoeg. Je kunt natuurlijk ook lid worden van een echte club en als je talent gescout wordt zelfs miljonair worden. Het leven kan vele kanten opgaan. Let it flow.

Op de regionale zender Arnhem TV zag en hoorde ik een interview met een wethouder van Arnhem die een convenant had afgesloten met een vertegenwoordiger van de profclub Vitesse met als doel om dikke kinderen te verleiden om meer te bewegen. Glunderend vertelde hij dat dankzij de uitstraling van Vitesse zelfs 2 tot 3 keer meer kinderen dan voorheen deelnemen aan sport- dagen of –evenementen die de gemeente organiseert. Als je beseft dat deze activiteiten hooguit een of twee keer per jaar plaats vinden is het project op papier weliswaar geslaagd waar het de zogenaamde maatschappelijke verantwoordelijkheid van een bedrijf of in dit geval een club betreft. Feitelijk is het rendement echter zwaar negatief.

Overheid 1

Creëren.

Rozet Arnhem

Kunstbedrijf Arnhem

Je pakt een potlood en een stuk papier en je schrijft of tekent iets. Dat kan op ieder moment en waar dan ook. Vervolgens gaat het werkstuk een eigen weg: je notitie of schets kan bijvoorbeeld een opzet voor je eerste boek zijn of een geslaagd meesterwerk. Het kan ook, als mislukt beschouwd en als een prop papier weggegooid, vele jaren later bij toeval teruggevonden worden waarbij ontdekt wordt dat de tekst of de tekening van een subliem inzicht in onze wereld of van een hoogst esthetische kwaliteit getuigt. Het leven kan vele kanten opgaan. Let it flow. 

Het idee dat grote gebouwen voorwaardelijk zijn voor het op een amateuristische wijze beoefenen van kunst is absurd. Toch zijn onlangs in Arnhem een aantal oude locaties verlaten en zijn voor vele miljoenen twee nieuwe gebouwen opgericht c.q. verbouwd met als gevolg een zeer kostbare transitie, waaronder pijnlijke ontslagrondes, dure interim managers en wanhopige pogingen tot herdefinitie van het plaatselijke kunstbeleid. Voor zover er in alle hectiek nog enige aandacht overblijft voor het primaire doel, te weten het geven van cursussen of het organiseren van kunstzinnige activiteiten, kan gesteld worden dat deze taken door de vele professionele kunstenaars in de stad en de regio met gemak vervuld hadden kunnen worden in hun eigen domein, o.a. op hun eigen werkplek of in hun eigen atelier, en hen daarmee een (basis) inkomen had kunnen verschaffen. De (bouw)projecten zijn op weliswaar geslaagd waar het de stapeling van stenen betreft, mijn conclusie is echter dat het rendement feitelijk zwaar negatief is.

Kunstgelden1

Houd de dief!

Koe.

Een organisatieadviseur die veel klust binnen de publieke sector, lees de overheid, vertelde mij dat de beeldende kunst niet veel meer voorstelt dan "een paar blikken opentrekken en daarbij een goed verhaal vertellen". Ik vond dat wel geinig. Enige kennis van of gevoel bij beeldende kunst kon ik verder niet bij deze persoon vaststellen of het moest de koeienkop zijn die sinds jaar en dag zijn woonhuis siert. Ik neem hem dat persoonlijk helemaal niet kwalijk totdat ik merkte dat het adviesbureau waaraan hij verbonden is ook adviezen geeft op het terrein van de kunst en de cultuur onder meer over de transitie van een hier niet met name te noemen kunstinstelling ter plaatse die op zichzelf al een miljoenen verspillende constructie is. Het leert mij dat wanneer er geld te verdienen is het ontbreken van enige compassie met de kunsten geen enkel beletsel vormt om de klus aan te nemen. Deze dubbelhartige houding kan alleen maar leiden tot hele dure en slechte adviezen.

Het einde van de beeldende kunst 2

Brillo.

3 x 24 Brillo.

Mijn vriend mailde mij dat hij de VHS-tape met de VPRO-uitzending, getiteld Het einde van de (beeldende) kunst na een opruimactie niet meer terug kon vinden. Geen enkele nood, zo liet hij mij weten:

Google-en op Het einde van de kunst levert aardig wat resultaten op. Een greep:

http://www.filosofie.nl/nl/nieuws/21298/volgens-arthur-danto-was-de-kunst-ten-einde-gekomen.html

http://www.trouw.nl/tr/nl/4512/Cultuur/article/detail/1756158/2004/06/12/Het-einde-van-de-kunst.dhtml 

http://www.maartendoorman.nl/index.php?id=904&pid=30

Inspiratie

IJsland.

Een foto uit het fotoboek "ijsland puur" van Theo Bosboom.  

Vandaag heb ik een werkelijk prachtig fotoboek ingekeken dat ik te leen had gekregen van de fotograaf zelf. Het fotoboek met de titel "ijsland puur" is gemaakt door Theo Bosboom. In treffende, zeer gedetailleerde beelden legt hij op een zowel grafische als stilistische wijze de grote diversiteit aan landschappen en natuurverschijnselen in IJsland vast. Met name troffen mij zijn meest abstracte grafische beelden, zozeer zelfs dat zij voor mij een inspiratiebron vormen voor een nieuwe serie schilderijen:

Uit: "ijsland puur" van Theo Bosboom. ISBN 9789081947305.

    

Het einde van de beeldende kunst

Troost.

Grottekening.

Sommigen zien de muziek, anderen weer de film, de dans, de literatuur, het toneel, de productie van allerlei content voor internet- en televisie, ja zelfs de musical als de hoogste kunstvorm. De beeldende kunst heeft in al dit geweld inmiddels afgehaakt. In de afgelopen jaren zijn er talloze artikelen in de media verschenen die het einde aankondigden van de kunst, lees: de beeldende kunst. In dit tijdperk van voortdurende, overspannen visuele prikkels op het terrein van design, marketing, gamen, etc. lijkt de autonome beeldende kunst er niet meer toe te doen en niet meer, zoals voorheen, onderscheidend, provocerend of richtinggevend te zijn en daarmee deel uit te maken van ons cultureel erfgoed. Dank zij, of eerder ondanks, een enorm marketingpotentieel waarbij de financiële en institutionele belangen in de beeldende kunsten het voortouw nemen, trekken anno 2015 de dode kunstenaars Rembrandt en van Gogh en een klein aantal 70+ kunstenaars zoals Herman de Vries, Armando en Jan Cremer, die ik allen overigens zeer waardeer, de kar. Dit kan toch niet waar zijn. Gekker moet het niet worden! Persoonlijk zie ik de autonome beeldende kunst als de hoogste kunstvorm. In de oude grottekeningen vind ik iedere keer opnieuw troost. Zij geven ons een reflectie op ons leven en staan daarmee aan het begin van wat nu de beeldende kunst is. Waar zijn de kunstenaars van nu?

Kunst in Arnhem

De potentie van autonome beeldende kunst.

50 Machinetekeningen Nico Schulte/Installatie Willeke van Ravenhorst. Pop-up Galerie Joop Nuyens. 2015.

Het is dit voorjaar spitsuur in Arnhem wat betreft de vele culturele activiteiten met name van de projecten, tentoonstellingen en presentaties van autonome beeldende kunstenaars. Dat is hoopvol. Het enorme creatieve kapitaal van de stad Arnhem wordt mede door en dankzij de grote leegstand van gebouwen eindelijk ook voor het grote publiek zichtbaar. Het tekent de energie van de autonome beeldende kunstenaars dat zij, grotendeels volledig ongesubsidieerd, de lege plekken in de stad niet alleen vullen met inhoudelijke, betekenisvolle werken maar ook met interessante randprogramma’s. Hoe doen zij dat toch, die autonome kunstenaars, terwijl de stad Arnhem waar zij aan ArtEZ studeerden en ook vaak nog wonen, haar prioriteiten, lees miljoenen aan subsidies, bij de z.g. creatieve industrie legt, dat zijn de “ondernemers” in de mode en het design. Hoezo moeten we hen ondersteunen, dat doen we bij een pizzabakker toch ook niet?

Dit overheidsbeleid heeft, bewezen, tot op vandaag enkel grote verliezen opgeleverd. Dan heb ik het over de grote verliezen op de al die weinig spraakmakende tentoonstellingen en manifestaties van de laatste jaren zoals de Sonsbeek Tentoonstellingen en de Arnhemse Mode Biënnales. Dan heb ik het over al die miljoenen die in nieuwe gebouwen voor de kunstbeoefening zoals Rozet en Kunstbedrijf worden geïnvesteerd, terwijl het aanbod wordt verkleind en het personeel wordt ontslagen. Dan heb ik het ook over failliete kunststichtingen, waar het “overhead” personeel tot op heden procedeert over haar wachtgelden. Dan heb ik het over het Gemeentemuseum Arnhem dat opnieuw met gemeenschapsgeld voor miljoenen wil uitbreiden maar bij herhaling weigert om vanuit haar zelf gebouwde toren “af te dalen” naar de kunstenaars in de ateliers in de regio.

Met al die verkwanselde kunstgelden hadden autonome beeldende kunstenaars in de regio nog veel meer prachtige ideeën, concepten en plannen kunnen uitvoeren en had Arnhem zich als een unieke stad voor de experimentele en innovatieve beeldende kunsten kunnen profileren. Waarom hopeloos concurreren? Eindhoven is de design stad en Amsterdam is de mode stad.          

Kunst en Politiek 1

Halbe.

Binnen de "linkse" wereld van de kunsten heerst tot op vandaag een groot ongenoegen over de bezuinigingen in de kunsten door de overheid. De kwade genius is Halbe Zijlstra. Dat is onterecht. Zijn beleid als staatssecretaris heeft de kunstenwereld behoorlijk opgeschud door haar navelstreng door te knippen met een haast vanzelfsprekende, subsidiërende overheid die jarenlang een verstarde, verkokerde, marktverstorende en afhankelijke situatie in stand hield. Het is hoopvol dat als gevolg van dit beleid op vele plekken nieuwe veelbelovende initiatieven ontstaan vanuit de kunstenwereld zelf. Het werk is echter nog niet gedaan zolang het merendeel van de huidige kunstgelden van de diverse overheden toestromen naar allerlei geïnstitutionaliseerde belanghebbenden, maar niet of nauwelijks naar de werkelijke producenten van al die mooie kunsten. Dat zijn immers de kunstenaars! Zij leveren tot op heden hun ziel en zaligheid op de diverse podia voor een schamele fooi.    

Creatief Kapitaal

ALLES MOET OMHOOG.

Detail Dutch Landscape 1/13 1999 Nico Schulte.

In een grote gestripte ruimte in Arnhem waarin voorheen een AH-winkel gevestigd was - op deze absolute non-plek, een lege pek zonder enige betekenis of functie- hebben recent prachtige tentoonstellingen plaats gevonden. Binnen een paar dagen en met eigen, minimale middelen kon opnieuw een tentoonstelling van beeldende kunst georganiseerd worden met de titel "ALLES MOET OMHOOG" dank zij onder meer het bijzondere “Creatieve Kapitaal” in de stad Arnhem met onder meer jonge alumni van ArtEZ. Het toont de ambitie van jonge beeldende kunstenaars om niet alleen hun werk zichtbaar te maken voor het publiek maar ook om die plek zelf als een katalysator voor de ontwikkeling van hun eigen werk te gebruiken en nieuw werk te genereren.

De geschiedenis leert dat het institutionaliseren van (beeldende) kunst activiteiten door de diverse overheden niet alleen tot een veel te grote inhoudelijke bemoeienis leidt maar ook tot zeer grote verliezen. Een gemeente zou zich daar verre van moeten houden. Haar enige taak is om in samenwerking met de coöperaties werk- en presentatieplekken te faciliteren voor haar inwoners binnen het bereik van kunst en cultuur.

Met een aantal kleine aanpassingen zou deze ruimte tot in lengte van jaren niet alleen een fantastisch podium kunnen bieden voor zowel de professionele als de amateuristische kunstbeoefening maar ook voor allerlei wijk gebonden activiteiten. Kunstenaars komen daarmee in een open relatie met het publiek. Een te starre invulling zou dodelijk zijn. Flexibiliteit is daarom geboden.

  

Elite

Het kunstlandschap verschraalt.

Een haast onbeheersbare marketingmachine heeft onlangs de wereld van de kunsten geïnfecteerd en draait sindsdien onafgebroken op volle toeren. Na Dumas, Rothko en Rembrandt mogen we nu Matisse vooral niet missen. Iedereen wordt opgeroepen om zo snel mogelijk de kans te grijpen om eens in het leven, ja zelfs eens in de eeuwige eeuwigheid de allergrootsten, de onvervangbare wegbereiders in de kunst te ontmoeten zonder wie de kunst niet de kunst van nu zou zijn.

Het wordt bijna voorspelbaar wie de eerstvolgende grote meester zal zijn die op het schild wordt gehesen. De draaiboeken liggen al klaar voor de museale megatentoonstellingen die voornamelijk tot doel hebben om zoveel mogelijk bezoekers te genereren.

Dit alles is op zijn minst merkwaardig te noemen in deze tijden van onbeperkte toegankelijkheid tot de beeldende kunst waarbij iedereen op ieder moment via internet de mooiste kunstwerken tot zich kan nemen. Waarom laten kunstliefhebbers zich als willoze consumenten sturen? Zelfs de polemieken binnen de professionele kunstwereld lijken gedicteerd te worden door de arbitraire keuzen van een kleine elite binnen de museale wereld. 

De focus van deze elite op de “hoogtepunten” kan alleen maar betekenen dat haar aandacht verslapt voor de grote verscheidenheid binnen de hedendaagse beeldende kunst. Het landschap van de kunst wordt daarmee niet rijker maar schraler. Musea gaan daarmee aan hun opdracht voorbij. Blijkbaar wil zij haar beeldende kunstenaars niet leren kennen. Wordt het niet eens tijd dat de elite afdaalt naar de ateliers? 

Winkelen bij Lidl (3)

Crimefighter Ard.

Appartement Ard van der Steur. 

In de media verneem ik dat in Nederland slechts 1 van de 10 inbraken wordt opgelost. Die score ligt feitelijk nog veel lager omdat niet alle inbraken gemeld worden. In 1 op de 3 woningen slaapt de huurder of eigenaar met een honkbalknuppel, een mes of een ander verdedigingsmiddel. Ja, we hebben het over Nederland, het land van brombromopstelten en crimefighterteeven. Met corpsbal ardmaatpak als opvolger wordt het serieus tijd om ons zelf te gaan verdedigen. Ik stel Kalasjnikovs voor.      

Zichtbaar maken van het Creatieve Kapitaal in de stad

ALLES MOET OMHOOG.

Iedereen is van harte uitgenodigd voor de Finissage van de tentoonstelling ALLES MOET OMHOOG op zondag 29 maart 2015 om 15.00 uur in de JP van Muijlwijkstraat 23 Arnhem met muziek en voordrachten. Ontmoet jonge alumni van ArtEZ die voor deze tentoonstelling uniek werk inbrachten. 

 

Er zijn einde 2014 en begin 2015 drie verrassende tentoonstellingen: DOTS THAT GO FOR A WALK, MACHINA en BODY DOUBLE georganiseerd in de pop-up galerie van Joop Nuyens in een grote ruimte aan de van Muijlwijkstraat 23 in Arnhem waarin voorheen een AH- winkel gevestigd was. De ontmoetingen met vele kunstliefhebbers en vooral ook hun positieve reacties op de tentoonstellingen hebben veel goodwill opgeleverd voor het initiatief van Joop Nuyens dat ondubbelzinnig heeft aangetoond dat met een grote persoonlijke gedrevenheid en met minimale middelen het creatieve kapitaal in de stad zichtbaar en toegankelijk gemaakt kan worden met een prachtige serie tentoonstellingen van beeldende kunst met een hoge kwaliteit. Dit geeft hoop voor al die andere gestripte non- plekken in Arnhem, zoals dit geldt voor alle andere steden in Nederland. De tentoonstelling ALLES MOET OMHOOG die gaat over ARTIFICIËLE NATUUR, GROEI EN VERVAL met video's, tekeningen, installaties, sculpturen door Simone Albers, Egbert Bouwhuis, Christien Dijkhuizen, Lin Gerritse, Joyce Gruben, Rosa Helldorfer, Reinier de Huu, Vivian van Keeken, Bram Jurjen Kuijpers, Leon Kuipers, Carel Lanters, Fiona Lutjenhuis, Anouk Mastenbroek, Bart Nijboer, Malou Verharen, Gijs Verhoofstad en Gijs Verschoor is nog geopend op vrijdag 27, zaterdag 28 en zondag 29 maart van 13.00 tot 17.00 uur. Zie ook: art@nuyens