Engagement

Autonomie in de Beeldende Kunst.

VM23Arnhemstraatbeeld 2015

Autonomie in de beeldende kunst. Bestaat zij nog, doet zij er nog toe en is zij ook nog wel een beetje te verdragen? Ik schreef er al eens eerder over. In Nederland is het haast vanzelfsprekend dat de verschillende overheden de inkomsten uit belastingen op een zorgvuldige en democratisch gecontroleerde wijze uitgeven ten behoeve van een groot aantal maatschappelijke doelen. Dat zij daarbij niet zomaar over een nacht ijs gaan en de schaarse gelden pas beschikbaar stellen na politieke debatten, het formuleren van lange-termijn visies en het maken van stevige beleidsplannen is een groot goed. Tegelijkertijd kan een dergelijke werkwijze belemmerend, zelfs verstikkend werken, wanneer zij wellicht onbedoeld, veelbelovende initiatieven van burgers in onze voortdurend veranderende maatschappij in de kiem smoort. Dat is ernstig. Hier is beslist een terugkoppeling geboden die het de overheden mogelijk moet maken om deze initiatieven te omarmen. Daartoe zouden aan de overheden wat meer vrije beleidsruimte en daarbij behorend een beperkt doch niet geoormerkt financieel budget gegund moeten worden. Voor de kunsten, in het bijzonder voor de beeldende kunst, kunnen overheden daarbij een belangrijke rol vervullen, niet alleen als opdrachtgever maar vooral als faciliteerder, waarbij zij zich inhoudelijk uiterst terughoudend opstellen ten opzichte van deze initiatieven. Dit zal nog een lastig karwei worden aangezien de overheden zich de laatste jaren steeds nadrukkelijker met het inhoudelijke proces zijn gaan bemoeien, ja zelfs een gelijke positie naast de scheppende kunstenaars zijn gaan innemen die, hoe begrijpelijk ook, wellicht iets te gemakkelijk hun autonomie hebben prijsgegeven in ruil voor deelname aan opdrachten, evenementen en tentoonstellingen die door diezelfde overheden zijn georganiseerd. Burgers, inwoners, kinderen, bakkers, ambtenaren, buren, gepensioneerden, vrijwilligers, amateurs, werklozen, ja wie eigenlijk niet, bepaalden in 2016 in sterke mate het culturele beeld in bijvoorbeeld de stad Arnhem. Als ik de voornemens mag geloven, die op grond van al die utopische beleidsplannen van stad en provincie door betrokkenen zijn uitgesproken om de kunst een voortrekkersrol te laten spelen, wonen we nu in een betere wereld. Dat is natuurlijk onzin.

Met het engagement in de kunst is helemaal niets mis als kunstenaars in alle vrijheid zelf hiervoor kiezen en zich vaak grote opofferingen getroosten om hun idealen waar te maken, maar zij kan en mag nimmer als voorwaarde voor deelname aan kunstmanifestaties door de overheden afgedwongen worden. De beeldende kunst is een vrij gebied waar individuele kunstenaars autonome beslissingen nemen. Zij is vaak zoekend, grillig, provocerend, onbegrepen en schurend langs alle conventies, codes en taboes, zij is soms troostend, verleidelijk en uitnodigend, maar altijd is zij kritisch, onderzoekend en waarachtig. Laten we haar koesteren.        

Kunst is pas kunst als het subsidiekunst is (3)

Let's Wait and See.

     

googleimages2016 

Voor een vrije, open samenleving is de autonome kunst onontbeerlijk. Dit betekent overigens niet dat we haar zomaar aan haar lot kunnen overlaten of, nog erger, juist extra moeten pamperen tot de verstikkingsdood er op volgt. Dit laatste is in Nederland helaas in toenemender mate het geval waarbij de kunstenaars, kunstinstellingen en -initiatieven zich voortdurend en intensief dienen te verhouden met de overheden, haar instituties en haar fondsen om te voldoen aan al haar voorwaarden, formats en controles met als gevolg dat het speelveld voor het experiment en de talentonwikkeling uiterst klein is geworden. Een autonome kunst die, ook inhoudelijk gezien, teveel aan het infuus ligt van de overheden verliest onherroepelijk haar verrassende, scherpe kanten.

Wat een overheid vooral moet doen is om haar subsidiebeleid niet te laten verstarren maar flexibel te houden door tot op een zekere hoogte ruimte te geven aan nieuwe, onafhankelijke initiatieven om zich in de praktijk verder te ontwikkelen en te bewijzen. Laat ik een concreet voorbeeld noemen waarbij ik zelf betrokken ben. Het betreft een bijzonder initiatief binnen het culturele bereik op lokaal niveau dat zich al bijna drie jaar zonder een enkele cent subsidie van de overheid in een leegstaand en onttakeld pand ruimschoots bewezen heeft om het creatieve kapitaal in de stad Arnhem en de verre regio op een zo breed en toegankelijk mogelijke manier zichtbaar te maken. Met prachtige tentoonstellingen van beeldende kunst, experimentele werk- en presentatieplekken voor beeldende kunstenaars, theatermakers, geluidskunstenaars en jonge studenten van de diverse kunstopleidingen in de stad, uitwisselingen met andere kunstinstellingen in de verre regio, enz. Je zou denken dat het lokale bestuur dit initiatief onmiddellijk zou omarmen omdat het voor een groot deel naadloos voldoet aan haar eigen beleidsnotities en -visies. Niets is echter minder waar. De vraag hoe dicht zelfs de lokale politiek nog bij haar burgers staat kan zonder meer ontkennend beantwoord worden. Na een schrijven naar de gemeente en de provincie kon slechts een enkel raadslid en een enkele beleidsadviseur bewogen worden om voor een eerste persoonlijke ontmoeting met de initiatiefnemers de gang naar het pand te maken, waarin behalve een hoogwaardige culturele invulling van de plek, mede uit eigen middelen van de initiatiefnemers zelf zorg wordt gedragen voor het tegengaan van verloedering van leegstand. Een verzoek van het kunstinitiatief aan de gemeente om voor een enkele keer tegemoet te komen aan een dwingende noodreparatie aan het pand wegens lekkages waardoor de geplande tentoonstellingen uitgesteld moesten worden, werd door haar beantwoord met een simpele mail waarin zij schrijft niet op “dergelijke initiatieven” in te kunnen gaan. Nu ook de eigenaar van het pand nadrukkelijk heeft ingezet op de verkoop gaat, zonder alternatief, binnenkort opnieuw een locatie voor de kunst definitief verloren. 

Wat mondiaal en Europees speelt, is ook zeer nabij. De balans lijkt een beetje zoek te zijn. Hoe flexibel kunnen of willen overheden zijn om op een directe manier in te spelen op actuele, veelbelovende initiatieven door deze in de praktijk te ondersteunen. Het botweg weigeren van een paar mille voor het overleven van een prachtig en duurzaam kunstinitiatief maakt in mijn ogen de lokale politiek volstrekt ongeloofwaardig wanneer zij allerlei prachtige culturele doelen weliswaar met de mond belijdt maar tegelijkertijd de initiatieven van haar burgers ontmoedigt, haar eigen fantastische potentieel aan kunstenaars negeert en de kunstgelden met miljoenen tegelijk tegen de plinten laat opklossen met het financieren van onder meer hele rare kunstevenementen die (inter-) nationaal, zowel binnen als buiten de kunstwereld, nauwelijks iets betekend hebben en waarvan achteraf slechts een verder ongelezen "papieren" document ter verantwoording van de gelden resteert met onbewezen conclusies.

Kunst is pas kunst als het subsidiekunst is (2)

Dakdekkers.

Joop met AH tassen over zijn schoenen op het dak van VM23 in een ultieme poging de lekkages te stoppen.   

Op mijn blog schrijf ik over de kunst. Met name over de beeldende kunst. Allerlei invalshoeken en vergezichten komen hierbij aan de orde. Ik schrijf niet alleen over de onmetelijke rijkdom van de kunst, de onvoorwaardelijke overgave aan de kunst en haar onbegrensde vrijheid om te verbeelden maar ook over al haar beperkingen, kleinzieligheden, hypocrisie, kinnesinne, armoede, lange tenen en zo meer. Het is erg gemakkelijk om een persoonlijke gedachte of mening in een artikel neer te schrijven, veel lastiger is het om de consequentie daarvan ook concreet waar te maken. Daarom wil ik bij uitzondering op deze blog een actueel voorbeeld geven van een initiatief waarbij ik zelf betrokken ben, n.l. de Galerie & Tentoonstellingsruimte VM23 in Arnhem, zie ook www.vm23.nl .

Terwijl we even pas op de plaats maken in VM23 aan de Ir JP van Muijlwijkstraat 23 in Arnhem om de problemen met lekkages in het onttakelde gebouw op te lossen gaan de contacten met de kunstenaars gewoon door en staan er dank zij het fantastische creatieve kapitaal in de stad en de verre regio voor het jaar 2017 weer prachtige tentoonstellingen in de steigers. Voor zover wij als een niet-gesubsidieerd kunstinitiatief het zelf niet met enkele rollen aluminiumtape kunnen oplossen zijn wij daarbij afhankelijk van derden. Dat betekent dat in het al vele jaren leegstaande pand dat gelegen is tussen het Centrum en het Modekwartier in Arnhem, waar wij al bijna drie jaar met een brede programmering een toegankelijk doch hoogstaand en verrassend aanbod van beeldende kunst tonen, even niet verder kunnen. In het recente verleden zijn door de Gemeente Arnhem niet alleen vele miljoenen geïnvesteerd in het ondersteunen van de creatieve industrie, het ontwikkelen van het Modekwartier, het opknappen van wegen en het tegengaan van leegstand maar ook in het stimuleren van initiatieven van haar burgers. Hoewel ons succesvolle kunstinitiatief naadloos in al deze beleidsvisies van de Gemeente lijkt te passen, blijven wij tegelijkertijd haast volledig buiten haar gezichtsveld. Zelfs nadat wij herhaaldelijk de burgermeester, wethouders en raadsleden van Arnhem daartoe hebben uitgenodigd, mochten wij tot op heden slechts een enkele beleidsambtenaar en een enkel raadslid in onze ruimte aan de Ir JP van Muijlwijkstraat 23 ontmoeten. De vraag is gerechtvaardigd hoe dicht de lokale bestuurders en politici met cultuur in hun pakket bij haar burgers staan.

Hoe zit het? Ons pand is eigendom van de corporatie Portaal. Nadat de corporaties in Nederland een aantal jaren geleden door de politiek zijn terug gefloten nadat zij net iets te ambitieus wel hele rare dingen gingen doen - we kennen de voorbeelden – heeft Portaal ook haar plannen met dit pand noodgedwongen moeten schrappen en ziet zij voor haar zelf geen andere rol meer weggelegd dan om afstand te doen van het pand. Onder die voorwaarde heeft zij ons toegestaan om het pand tijdelijk ten behoeve van de kunsten te benutten, waarbij zij ons onder meer tegemoet komt in de energiekosten, waarvoor wij haar zeer erkentelijk zijn. Omdat het pand voor haar geen project meer is zal Portaal er verder geen geld meer insteken, ook niet voor dakdekkers. Dat is te begrijpen.

De consequentie van dit alles is dat het zo maar kan zijn dat een prachtig initiatief zoals Galerie & Tentoonstellingsruimte VM23, dat als een aanvulling op de bestaande, gesubsidieerde kunstplekken, ruimschoots bewezen heeft om het creatieve kapitaal van een stad en de verre regio voor haar burgers zichtbaar en toegankelijk te maken, voor slechts een paar mille om zeep kan worden geholpen. Dit scenario is niet denkbeeldig. Hier ligt nadrukkelijk een taak voor een overheid die bereid is om in vertrouwen ons initiatief te faciliteren. Daar zijn vast wel potjes voor. 

Kunst is pas kunst als het subsidiekunst is (1)

Stenen.

Googleimagestones

Terwijl de gemeentelijke en provinciale overheden in Arnhem en Gelderland volop bezig zijn om de vele miljoenen aan kunstgelden - het begint nu toch wel een hele slechte gewoonte te worden - vooral in te zetten voor “stenen” en zij nu opnieuw van plan zijn om nieuw te bouwen voor het Filmhuis, het Museum Arnhem, Musis & Stadstheater Arnhem en naar verluidt binnenkort ook voor een onderkomen voor een overigens niet onverdienstelijk theatergezelschap, verwaarlozen zij haar eigen creatieve kapitaal en kwijnen lokale beeldende kunstenaars en kunstinitiatieven weg in armoede. Dat is op zich zelf al onthutsend te noemen, maar dat deze overheden zich ook nog eens nadrukkelijk bemoeien met de inhoud van de beeldende kunsten zelf en daarmee de kunstenaars hun autonomie ontnemen in ruil voor een fooi, is hen aan te rekenen gezien de recent door haar gesubsidieerde grootschalige en kostbare tentoonstellingen van beeldende kunst, zoals Sonsbeek’16 en de Biënnale Gelderland, waarbij de beeldende kunst door diezelfde overheden voor nog heel veel meer miljoenen als een politiek correct middel werd ingezet om ten behoeve het welzijn van de burgers vooral te “verbinden”, “de sociale cohesie te versterken”, “ de integratie te bevorderen”, “ het vluchtelingenprobleem op te lossen”, “ons schuldig te laten voelen over het koloniale verleden” , “het westerse kunstbegrip om zeep te helpen”, “de kunst gratis als een cadeautje te geven” en nog heel veel meer van diezelfde vage, ongrijpbare, onzinnige, absurde en volstrekt oncontroleerbare doelen. Ik citeer slechts, de lijst is eindeloos. Al deze tentoonstellingen hebben ondanks de stuitend positieve, “ingestoken” berichten in de media zowel nationaal als internationaal zowel binnen als buiten het kunstenveld helemaal niets betekend. De subsidiegelden, inclusief de verliezen, voor al deze bouwactiviteiten, evenementen en tentoonstellingen zullen uiteindelijk op enig moment “op papier verantwoord" weggewerkt worden zonder ook maar enige terugkoppeling, feed back of anderszins over de bereikte effecten, doelen, etc. Het is puur weggegooid geld.

  

Blij met een dode mus?

You Happy?

googleimagecatandotherthings

Toen zij zelfs al voor aanvang van Sonsbeek'16 de nodige veren in haar eigen achterste had gestoken met volstrekt kritiekloze jubelverhalen in de diverse media, heeft de organisatie van de internationale beeldententoonstelling Sonsbeek'16 in Arnhem Nederland bij de afloop van de door haar georganiseerde tentoonstelling alvast haar eigen conclusie getrokken dat deze een groot succes was geweest, ja misschien was het wel de beste Sonsbeek ooit. Als dank voor de zegenrijke bijdragen die het curatorenteam ruangrupa uit Indonesië volgens haar eigen zeggen heeft geleverd aan het provinciestadje Arnhem onder meer door het versterken van de sociale cohesie in de stad en het aan de orde stellen van de morele en financiële problemen in de wereld, heeft het Burgemeester en Wethouders van Arnhem behaagd een muurschildering en een tafeltennistafel aan te kopen. Zijn we nu een hele grote familie en zien we naar elkaar om? Ik kan nauwelijks onderdrukken dat ik behoorlijk cynisch word van zoveel naïviteit. Dat is nog mild uitgedrukt. Blijkbaar klotsten de kunstsubsidiegelden tegen de plinten op en wist men geen raad met al die miljoenen die in arren moede besteed zijn aan helemaal niets, waarmee het aanzien en de betekenis van de beeldende kunst zowel in de ogen van het grote publiek als het professionele veld beschadigd is. Het is gewoonweg weggegooid geld! Laten we daar niet kinderachtig over doen.  

Voor de vele beeldende kunstenaars in de regio Gelderland is het dagelijks overleven al een kunst op zichzelf. Het is armoede troef. Hoe doen zij het toch? Met een behoorlijk budget en een uitzicht op deelname aan een volgende (internationale) tentoonstelling in Arnhem of elders op een van de vele andere prachtige plekken in de provincie zullen zij, indien daartoe uitgenodigd en kennende hun kwaliteiten, met verrassende voorstellen komen voor fantastische werken waaruit het nog moeilijk kiezen zal zijn.  

Het gaat alweer een beetje beter

70-er jaren.

googleimagelievelingstasje

Op het artikel Joseph Beuys in Arnhem (1) dat Peter Nijenhuis schreef op zijn blog "De wereld werkt in Arnhem" waarin hij Jan Brand (ArtEZ) interviewt is veel af te dingen, onder meer dat de voorganger van ArtEZ, de Academie voor Beeldende Kunst Arnhem, een niet onbelangrijke rol vervuld zou hebben in de internationale avant- garde kunst. Maar wat mij toch weer een beetje blij maakt en wat ook in het gehele artikel doorklinkt, is het haast onbegrensde enthousiasme van zowel kunstenaars als organisatoren in de 70-er jaren om tegen de verdrukking in allerlei maatschappelijke conventies te slechten en de grenzen van de kunst te verkennen en op te rekken.

Mijn hoop is dat kunstenaars de komende jaren met ditzelfde elan de beeldende kunst terugveroveren, ditmaal van de ambtenaren met een betaalde baan binnen de lokale cultuursector en de politici met cultuur in hun pakket die allen zonder enige gene bezit hebben genomen van de kunstgelden en daarmee, zonder de tussenkomst van een onafhankelijke kunstcommissie, bepalen welke evenementen er georganiseerd, welke opdrachten er verstrekt en welke aankopen er gedaan worden om daarmee uitsluitend politiek correcte doelen te dienen. De vele tonnen kostende Biënnale Gelderland 2016 voldoet in haar opzet volledig aan deze doelen, ja stelt zelfs, dat kunst iets kan zijn wat de wereld beter maakt. Als ware het een cadeau aan de wereld. Hoe klef en onwaarachtig wil je het hebben?
Nu moet ik wel een fout herstellen. De feiten moeten immers kloppen. In een eerder artikel schreef ik dat een van de deelnemende kunstenaressen aan de Biënnale het op de kledingkast van de museumdirecteur had voorzien, maar naar nu blijkt - het zijn niet mijn woorden - zal ze in een grote tekening gastvrijheid geven aan het lievelingstasje van de museumdirecteur. 

Wil ik dat zien?  

Nog steeds een beetje misselijk

Overheid en kunst.

Het overheidsproject Sonsbeek'16 schattig en liefdevol verbeeld.

Ik las een mooi artikel van Peter Nijenhuis op zijn blog over kunst waarin hij Jan Brand interviewt over de jaren zeventig en het bezoek van Joseph Beuys aan Arnhem. Een passage uit dit interview had mijn bijzondere belangstelling. Ik citeer:

“De kunst die Beeren in 1971 tijdens Sonsbeek liet zien, was een uitvloeisel van de vernieuwingen die in de tien jaar daarvoor in de kunst hadden plaatsgevonden. Beeren liet, anders gezegd, de avant-garde zien. Van de traditionele artistieke middelen en de scheidingen tussen genres als schilderkunst, sculptuur en literatuur trok men zich in avant-gardekringen niets meer aan. En met het aan de traditionele kunst verbonden discours, zoals bijvoorbeeld de romantische opvatting van het kunstwerk als een individuele uiting van de kunstenaar die daarmee een materiële vorm gaf aan een innerlijke waarheid of hoger idee, had men in avant-gardekringen evenmin veel op. Wat een kunstwerk was, hoe het eruit kon zien, tot stand kwam en hoe je erover kon praten, kreeg door de avant-gardekunst van de jaren zestig en zeventig een totaal andere inhoud. Tegenwoordig is dat volkomen aanvaard, maar in 1971 leidde de presentatie van nieuwe kunst tijdens de Sonsbeektentoonstelling tot grote publieke commotie. Zelfs kunstenaars en kunstcritici liepen ertegen te hoop. “
Van wie de conclusie is, dat de “vernieuwingen” die de avant-gardekunst ons bracht nu volkomen aanvaard zijn, weet ik niet. In ieder geval is deze conclusie niet waar. Niet alleen heeft de “romantische” opvatting van het kunstwerk, nu 50 jaar later, de tand des tijds glansrijk doorstaan, worden er volop kunstwerken gematerialiseerd en verhandeld, worden er zelfs nieuwe (particuliere) musea voor opgericht en zijn ook de meeste producten, ideeën, acties, concepten enzovoort van de z.g. “nieuwe” kunst die toen relevant waren als sneeuw voor de zon in een heel groot zwart gat verdwenen. Echter, een van de effecten van die wel heel ruime opvatting van het kunstenaarschap, waarbij authenticiteit, individualiteit en vakmanschap er niet meer toe deden, heeft als een schadelijk soort virus overleefd. Over de rug van de kunstenaar kijken, vaak met instemming van de kunstenaar zelf, meerdere partijen mee en bepalen mede het kunstwerk. Daar waar het particuliere initiatieven of opdrachten betreft, kan ik het nog wel billijken maar als er overheden met een zak geld in het spel zijn wordt het altijd weer grotesk, corrupt en zelfs pervers met als gevolg politiek correcte kunst, nuttige kunst, kunst die verbindt, kunst die bijdraagt aan de sociale cohesie en zo voort. Hoewel nooit iemand het positieve effect hiervan voor de samenleving heeft kunnen meten en vaststellen worden kunstenaars voor een paar centen wel de rol van wereldverbeteraar opgedrongen. De overheid zou zich nooit met de inhoud van de kunsten bemoeien. Wordt het niet eens tijd de kunst terug te veroveren?

Een beetje misselijk

Overheid en kunst.

Google image cliché.  

Hebben we net de tentoonstelling Sonsbeek’16 in Arnhem gehad met een beschamende armoede aan beelden en een overdaad aan spelletjes, discussies, onderzoekjes en andere kinderachtigheden, krijgen we als klapstuk ook nog  eens de Biënnale Gelderland gepresenteerd met nog heel veel meer politiek correcte kunst tot je er werkelijk onpasselijk van wordt. Na de miljoenen voor Sonsbeek kunnen die paar tonnen overheidsgelden voor de Biënnale er ook nog wel bij. De gelden voor de kunsten klotsen tegen de plinten op zou je denken. Niets is echter minder waar. Het is schrijnend om zoveel geld naar een paar kortstondige en discutabele exposities te zien gaan ten koste van vele fantastische kunstenaars in de regio.

De curator van de Biënnale Gelderland in het najaar van 2016 heeft een heel raar idee verzonnen waarbij de geselecteerde kunstenaars uit Gelderland eerst in gesprek gaan met een inwoner van Arnhem (wonende binnen een vooraf bepaalde omtrek in de stad) om vervolgens, jawel als een cadeau, een beeldend werk voor hem of haar te maken. Onder het thema Living, Giving wordt onder andere een kledingkast en de blingbling getoond van Saskia Bak, de directeur van het museum Arnhem, en een party georganiseerd voor een woongroep.
Gaandeweg merkte de curator dat niet alle door haar uitgekozen kunstenaars met haar concept uit de voeten konden. Ook de kunstenaars die toch een eigen dingetje willen doen mochten plots deelnemen. De tentoonstelling is daarmee elastischer, rijker en veelzijdiger geworden, zo vertelde de curator. Wat een onzin. Het verantwoorden van keuzes binnen de kunst is daarmee niet meer dan een woordspelletje geworden.

Ik kan niet anders dan constateren dat de verschillende overheden zich wel degelijk inhoudelijk bemoeien met de kunsten, terwijl zij ooit beloofd hebben dit nooit te zullen doen. Het is evident dat alleen de “nuttige” kunst, dat is kunst die bij zou dragen aan allerlei politieke doelen, zoals integratie en verbinding, nog door haar gesubsidieerd zal worden. De kunstenaar als wereldverbeteraar.
Wordt het niet eens tijd dat de beeldende kunstenaars de kunst terugveroveren ten koste van al die niet-productieven die wel betaald de dienst uitmaken in kunstenland?

Een vraag

Is alles Cultuur?

Cover Buch Christian Thies.

Heel even dacht ik te maken te hebben met de walgelijke presentatie in het kader van de beeldende kunsttentoonstelling Sonsbeek'16 in Arnhem met een modeshow van oranje zwemvestjes om het kunstpubliek bewust te maken van de vluchtelingenproblematiek. Hoe pervers en wat een onzin. Tot mijn opluchting dien je het oranje vestje in deze afbeelding slechts te dragen bij pech op de Autobahn en kun je dit fantastische boek zonder enige schroom lezen om het (container)begrip cultuur, dus ook de kunsten, te bezien en vooral de rol van de overheden hierin. 

Walking with a friend

Sonsbeek'16 Transaction.

 

 

 

  

Sonsbeekpark Arnhem 23-08-2016

Vandaag bracht ik in gezelschap van mijn vriend John W. Padberg, die even uit Amerika over was, een kort bezoek aan Sonsbeek’16 Transaction. Ik wilde hem graag de highlights tonen van wat de beeldende kunst in Nederland vermag en schrok behoorlijk toen we gezamenlijk het tentoonstellingsterrein in het Sonsbeekpark betraden in gespannen verwachting van al het moois dat ons weldra zou gaan verrassen. De Witte Villa naderend, zagen we ons echter direct omringd door wel heel veel lelijke, zelfs vieze dingen en allerlei afval. Voor een moment maakte een gevoel van plaatsvervangende schaamte zich van mij meester en vroeg ik mij af hoe ik dit moest uitleggen aan mijn vriend. Hij voelde onmiddellijk mijn ongemak. “Don’t worry”, he said, “The material world is always in transition. See the beauty of it”. John is een spirituele man. Ik ben direct foto's gaan maken om de schoonheid daarvan die ik nu nog niet helemaal begrijp toch nog eens te leren ontdekken.

Infuus

De kunst aan het infuus van de overheid.

Toiletpotten gooien op Koning(s)innedag

 

Kauwgom plakken bij opening Sonsbeek'16

In mijn blog schrijf ik over beeldende kunst. De autonome beeldende kunst gaat mij bijzonder aan het hart en zou ver weg moeten blijven van iedere overheidsbemoeienis. De realiteit is echter dat kunstenaars, curatoren, kunstinitiatieven en -instellingen elkaar op dit moment volop aan het feliciteren zijn met het ontvangen van de een of andere subsidie van de een of andere overheid, alsof zij er toe doen omdat zij een goedkeuringsstempel voor kwaliteit van de overheid hebben ontvangen. Dit is beslist een misvatting, enige bescheidenheid zou daarom de ontvangers sieren. Zij tonen eerder een bewijs van onvermogen om te overleven in een vrije markt en leveren daartoe noodgedwongen in ruil voor slechts enkele centen hun autonomie in door forse inhoudelijke bijdragen te leveren aan het algemene nut van de kunsten zoals dit door de diverse overheden in allerlei beleidsnotities geformuleerd is. 

Hoe heeft het zover kunnen komen?

De navel van Daphne

HULDE!

De navel van Daphne.

ik schreef het al eerder. Hulde! Voor vele miljoenen staat Arnhem nu op de kaart als de historische plek waar de autonome beeldende kunst definitief ten grave is gedragen. Het Arnhemse en Gelderse bestuur, middels een door haar ingestelde selectiecommissie, haalde met een unanieme beslissing het Paard van Troje binnen bij het selecteren van de curatoren voor de beeldententoonstelling Sonsbeek’16 in Arnhem en ging daarbij, willens en wetend, grotendeels voorbij aan haar eigen potentieel aan fantastische beeldende kunstenaars.
Het is de laatste 15 jaar een trend geworden om alleen nog maar "nuttige" kunst te financieren ten behoeve van welzijn, integratie, educatie, verbinding en nog veel meer van die mooie doelen, maar het blijft toch uiterst merkwaardig dat Nederlandse gemeentelijke en provinciale overheden zichzelf, cultureel gezien, tot een ontwikkelingsgebied verklaren en zich met een hele grote zak geld vrijwillig uitleveren aan de naïeve pretenties van de curatorengroep ruangrupa die verantwoordelijk is voor Sonsbeek'16 Transaction alsof er met de sociale interactie in ons homeland iets mis zou zijn en we allerlei maatschappelijke problemen via het podium van de kunst zouden kunnen oplossen. Wie had dit ooit kunnen voorzien? Alsof de Westerse kunst een groot misverstand is, de Verlichting nooit heeft plaats gevonden en DADA, FLUXUS, NUL, ZERO, COBRA, ARTE POVERA of MINIMAL, laat staan Duchamp en Beuys, nooit hebben bestaan.

Op verschroeide aarde groeien de mooiste bloemen. Dat er anno 2016 op de niet of nauwelijks gesubsidieerde kunstplekken in de stad Arnhem en de regio prachtige beeldende werken ontwikkeld en getoond blijven worden is enkel te danken aan de intrinsieke gedrevenheid en de persoonlijk gevoelde noodzaak van haar kunstenaars om de wereld met beelden te onderzoeken, vaak in weerwil van een uiterst karig inkomen. Helaas maken ook na de forse bezuinigingen in de cultuursector, nog veel te veel personen, die zelf niets produceren maar wel op de loonlijst staan, de dienst uit en bepalen grotendeels de agenda. Als je de beleidsplannen leest, beloven ook de komende culturele evenementen in de regio niet veel goeds (daarover later meer) en blijven de diverse overheden het enorme creatieve kapitaal aan autonome beeldende kunst, dat hen zomaar in de schoot lijkt geworpen, ernstig verwaarlozen.

Het wordt hoog tijd dat de uitvoerenden, dat zijn de beeldende kunstenaars zelf, weigeren om aan al die politiek correcte participatiekunst deel te nemen en daarmee een eerste stap te zetten om het terrein van de autonome beeldende kunst terug te veroveren. Ik zou daarbij willen refereren aan het boek van Maarten Doorman, getiteld "De navel van Daphne".

Bizar (3)

Op de kaart staan.

sporen in vm. kraakpand AH. 

Wat “op de kaart staan” is, leerde ons de Arnhemse hoerenbaas Rudy Kousbroek toen hij onlangs in een van de plaatselijke media er opnieuw voor pleitte om (een deel van) de hoerenbuurt in het Spijkerkwartier in Arnhem her in te richten, "goed werk" te doen als weldoener, de meisjes te beschermen en ook nog eens netjes de verschuldigde belastingen te betalen om daarmee Arnhem weer als vanouds op de eerste plaats te zetten van plekken die tot in de verste uithoeken van de wereld, tot diep in Mongolië, een grote bekendheid genieten.

Na de tien miljoen voor een Girostart (wie herinnert zich dat eigenlijk nog?) heeft het provinciestadje Arnhem zich samen met de provincie Gelderland voor een slordige twee en een half miljoen, en waarschijnlijk voor nog heel veel meer, wederom op de kaart willen zetten met een nieuwe uitgave van de Sonsbeek tentoonstellingen en daarvoor de curatorengroep ruangrupa uit Indonesië uitgenodigd. De curatoren hebben er geen gras over laten groeien door allereerst in diverse publicaties het westerse kunstbegrip voor dood te verklaren en vervolgens een beeldententoonstelling zonder beelden te organiseren, getiteld Sonsbeek16 Transaction, waarbij de kunstenaars als welzijnswerkers en wereldverbeteraars worden ingezet en de kunstwerken niet meer dan een soort bouwsels zijn die louter als ontmoetingsplekken dienen voor feestvierders, kauwgomplakkers, pingpongers en broodbakkers.

Arnhem staat nu voor altijd op de kaart als de historische plek waar de autonome beeldende kunst definitief ten grave is gedragen.

Bizar (2)

Wat de kunst ons kan leren.

Jan Henderikse bij Verbeke.

Ik schreef het al eerder in mijn blog. Niets zuig ik uit mijn duim. Ik heb alleen maar een aantal uitspraken, die de curatoren van Sonsbeek'16 zelf in de diverse media hebben gedaan, simpelweg opgesomd en in mijn blogartikel op een rij gezet. Dat hieruit een nogal absurd beeld is ontstaan is niet het gevolg van een of andere persoonlijke mening, dat zou zeker een misvatting zijn, maar het gevolg van de verwerpelijkheid van die uitspraken zelf. 

In de beste tradities van de beeldende kunst heb ik in mijn blogartikel Bizar een tweetal technieken toegepast, louter om het effect van die uitspraken kracht bij te zetten en daarmee haar abjecte karakter te benadrukken. Allereerst heb ik het middel van het contrast toegepast door de uitspraken tegenover een aantal nijpende wereldproblemen te plaatsen. Als tweede middel heb ik het onvervalste nevenschikken en herhalen toegepast zoals ZERO en NUL mij leerden: een watje is een watje, een mooi paneel met veel watjes is een kunstwerk (Henk Peeters); een flesje bier is een flesje bier, een nette stapel kratten met flesjes bier is een kunstwerk (Jan Henderikse).

Met dank aan allen die reageerden op en onderling discussieerden over mijn artikel, schrijf ik in vervolg hierop een aantal nieuwe berichten in mijn blog waarin ik vooral zal ingaan op het hernemen van de kunst door, jawel, hoe verzin je het, de kunstenaar zelf.

Bizar

Participatiekunst.

Googleimagefireindonesia

Terwijl de wereld in brand staat en de openbare ruimte in bezit wordt genomen door legers, terroristen, hooligans, migranten en stakers, waarbij de overheden alle zeilen moeten bijzetten om nog enigszins op een humane manier de orde te bewaren, hebben in diverse publicaties de curatoren van de door diezelfde overheden met ettelijke miljoenen gesubsidieerde beeldende kunstmanifestatie Sonsbeek'16 Transaction in Arnhem de kunst vogelvrij verklaard en het publiek uitgenodigd om actief in de tentoonstelling te participeren door onder meer het Gemeentemuseum te bezetten, tegen de in het Sonsbeekpark tentoongestelde werken te urineren, ja zelfs deze in de fik te steken. Verfrissend, zelfs bruisend, zo wordt algemeen in de diverse bladen, van de NRC tot de Volkskrant, van de Gelderlander tot The New York Times, de aanpak van de curatorengroep ruangrupa uit Indonesië geroemd om de beeldende kunst van haar sokkel te halen en tot de grond toe af te breken. Er wordt nu al over gesproken om deze succesvolle aanpak over 4 jaar een vervolg te geven.

Heel Holland Bakt

Stokbrood

Nabij de watermolen in het park Sonsbeek in Arnhem staat een huisje dat uit houten latjes is opgebouwd en gedurende de tentoonstelling Sonsbeek’16 Transaction langzaam in een oven opgestookt zal worden om er broodjes mee te bakken. Het was groot nieuws toen werd aangekondigd dat de eerste houten delen van het bouwsel er al uit zijn! Daarmee is nu al 2 keer gebakken: pizza door Jochem de Wit en desembrood door Tom van Otterloo. Wat zal het volgende baksel zijn? Ik kan niet wachten. Het advies van de organisatie aan het publiek is daarom om Facebook en de website van Sonsbeek goed in de gaten te houden. Zelf gok ik op stokbrood.

Zo flauw de projecten van de deelnemende kunstenaars zijn, zo scherp, ja zelfs bizar, zijn de uitspraken van een paar curatoren van Sonsbeek’16 in een interview met Marian Cousijn in De Correspondent waarin zij claimden dat de openbare ruimte van iedereen was. “Ga vooral je gang”, was de oproep aan het publiek. “Geef een statement af, kaap het museum, steek de boel in de fik en plas tegen de kunstwerken aan”.

Social Design (11)

Fight back.

Beeld in Düsseldorf 2015.

Dit is echt het allerlaatste artikel dat ik schrijf over het aspect Social Design in de wereld van de Beeldende Kunst. Sommigen denken dat ik al die lelijke dingen die ik opschrijf gewoon uit mijn duim zuig, maar ik heb niet veel meer gedaan dan het signaleren van een trend zoals ik dat in de media en de praktijk meende op te merken en waarover ik mij in eerste instantie verbaasd afvroeg waarom al die onbetaalde beeldende kunstenaars zo gemakkelijk leken mee te gaan met al die vormen van zogenaamde “participatiekunst" waarbij, ook na de drastische bezuinigingen op de kunsten, vooral niet-kunstenaars met een wel goed betaalde aanstelling de (volledige) regie hebben. Gaandeweg kwam er bij mij toch enig inzicht en daarmee zelfs enig begrip voor al die kunstenaars die zich noodgedwongen de rol van wereldverbeteraar laten aanmeten om toch nog enige inkomsten te genereren. Want laten we wel zijn, het is voor veel beeldende kunstenaars puur overleven, iedere dag opnieuw. De beeldende kunst als een autonoom terrein, waar eigenzinnige kunstenaars in alle vrijheid onderzoeken, waarnemen, filosoferen, reflecteren, vormgeven, presenteren en acteren, staat mede door de terugtredende overheden onder een geweldige druk. De gemeentelijke en de provinciale overheden hebben om politieke redenen het accent volledig op de zogenaamde “nuttige” kunsten gelegd en hebben daarbij haar enorme kapitaal aan autonome beeldende kunstenaars volledig verwaarloosd, hen verweesd in armoede achtergelaten en hun presentatieplekken vernietigd. De kunstgelden stromen nu vooral toe naar allerlei kunstprojecten voor scholen, wijken en amateurs en, niet te vergeten, naar de speerpunten mode en ontwerpen, zoals die bijvoorbeeld in Arnhem ooit door de politiek zijn bepaald. En dan heb ik het nog niet eens over de kunstgelden die zijn weggespoeld naar mislukte top-down initiatieven, lege miljoenengebouwen, kostbare transities, dure interims, budgetoverschrijdingen en nog heel veel meer ellende dat overigens allemaal is na te lezen op internet.

Het nieuwe dogma dat kunst pas kunst is als je er wat mee kunt doen maakt het er allemaal niet beter op. De tentoonstellingen Sonsbeek’16 Transaction en Biënnale Gelderland in Arnhem en bijvoorbeeld de tentoonstelling Tomorrow is the question van Rirkrit Tiravanija in het Stedelijk Museum in Amsterdam waarin hij tafeltennistafels op het Museumplein plaatste, zijn de voorboden van het totale ontgrenzen, waarbij de vraag wat kunst is volstrekt irrelevant is geworden. Het kunstwerk is niets meer dan een ontmoetingsplek waar je vrienden maakt en er ook nog eens blij van wordt.

Wellicht kan enige bezinning ons helpen. De publicist Paul Scheffer had het al eerder over de (bedreigde) grenzen in Europa, bijzonder interessant is de manifestatie “Een Muur voor Verandering” in Expoplu, Van Oldenbarneveltstraat 63-A, Nijmegen op zondag 19 juni van 15:00 tot 22:00 georganiseerd door De Visionarissen, een jong reflectieplatform, waaronder Eef Veldkamp uit Arnhem. In de avond is er onder meer een lezing van Prof. Dr. Henk van Houtum, waarin hij zal ingaan op hoe muren identiteiten scheppen. Van Houtum is hoofd van het ‘Nijmegen Centre for Border Research’.

Social Design (10)

De kunst en de voetafdruk.

Tekening kruispunt.

Het is grappig om te zien hoe in het Arnhemse haast iedereen over elkaar heen buitelt met superlatieven om de tentoonstelling Sonsbeek’16 Transaction te duiden nog voordat de tentoonstelling goed en wel op gang is gekomen. Met een enkel stukje in het landelijke dagblad NRC, waarin de curatorengroep ruangrupa een forse veer in haar achterste wordt gestoken omdat zij de vraag “wat nu eigenlijk kunst is” geheel overbodig heeft gemaakt, lijkt iedere dialoog bij voorbaat in de kiem gesmoord te worden omdat het woord of begrip kunst, vanaf nu werkelijk van alles of helemaal niets betekent, van iedereen is behalve de kunstenaar zelf, maar toch ook nog wel een beetje leuk moet zijn. De oproep van de curatoren voor het vrij uitwisselen van ideeën, is daarmee een loze kreet geworden omdat iedere kritiek die het eigen feestje onherroepelijk zal verstoren, ofwel niet gehoord, ofwel verdacht zal worden gemaakt.

Een van de plekken die alom geroemd wordt is de constructie die een van de kunstenaars over de waterval in Sonsbeek bouwde. Niet alleen ontneemt de constructie zonder enige compassie het zicht op een prachtige waterval in de Engelse Landschapsstijl, het bouwsel geeft ook onderdak aan een zogenaamde “bank” die “biljetten” uitgeeft die de ecologische waarde aangeven van een stukje bedreigde aarde. Ik zou zeggen tegen de maker, ga eens down to earth en situeer dat stukje aarde op de plek van het eigen bouwsel en neem dat als uitgangspunt voor een ecologische voetafdruk. Niet het ideologische, maar het concrete project is hier gevraagd met alles erop en er aan. Met materialen als bijvoorbeeld aluminium en plexiglas, opbouw, arbeid, afval en organisatie van het specifieke project, management expo Sonsbeek’16 incl. communicatie, marketing, vliegreizen Nederland-Indonesië, etc. En natuurlijk ook het integraal publiceren van die handel!
Ik weet, het klinkt een beetje hard. Liever laat ook ik mij meevoeren door het artikel in NRC: het water ruist, de bankbiljetten knisperen, het zonlicht dat gefilterd door bladeren en plexiglas naar binnenvalt, is blauw, paars en groen.   

Social Design (9)

Save the world.

Beeld in Düsseldorf 2015.

Een heerlijke tentoonstelling gezien in het Sonsbeekpark in Arnhem. Kom er ook eens kijken en neem vooral je kinderen mee; kunnen ze lekker spelen in het speeltuintje. Nee, niet in een goedgekeurde inheemse met rubberen tegels, die staat nu in Indonesië (hoezo?), maar in een echt Indonesisch speeltuintje waar kleine vingertjes gemakkelijk afknellen en je heel hard kunt vallen. Er staan ook heel veel huisjes in het park. Dat klinkt dan wel weer vertrouwd. De huisjes zijn gemaakt uit bamboepaaltjes, aluminium plaatjes en houten latjes. De huisjes zijn allemaal kunstwerken, althans volgens de curatorengroep ruangrupa uit Indonesië die ons voorhoudt: “kunst is pas kunst als je er ook iets mee kunt doen”. En dat kan met huisjes. Je kunt er trouwen, brood bakken en zoveel meer. De participatie van het publiek wordt hierbij nadrukkelijk gevraagd, zij is de belangrijkste schakel die het kunstwerk afmaakt. Maar dit is nog niet alles. Gelijk het Eurovisiesongfestival waarbij aan iedere songtekst meestal een sentimentele boodschap aan de wereld wordt toegevoegd, hebben de makers van de beelden in het park zich ook ware wereldverbeteraars getoond. Een van de kunstenaars verwerkte verschillende patronen in het werk en baseerde zich daarbij op de wereldgodsdiensten onder het motto: “wij zijn allemaal verschillend maar toch gelijk”. Ik vind dat mooi. Een andere kunstenaar wilde met zijn werk de economie met de ecologie verbinden, ja zelfs, zo zei hij: “het gehele financieel-economische stelsel moet op de schop”. Prachtig. De kunst gaat eindelijk de wereld redden.

Social Design (8)

Heel Holland Bakt (2).

 
VenusGoogleImage

Er wordt heel wat afgebakken tijdens Sonsbeek'16 Transaction. Tijdens de parade die voorafgaand aan de opening van de beeldententoonstelling wordt gehouden om ons te herinneren aan ons koloniale verleden in Indonesië, wordt er een baksel in de vorm van Venus, gevuld met rode aardbeiensaus, meegevoerd. Je moet het allemaal symbolisch zien. Gelijk het lichaam van Christus, in de vorm van een rond schijfje ongedesemd tarwebrood, dat ik als kind mocht proeven tijdens de verplichte gang naar de kerk toen ik nog onwetend was, zal het baksel - nee, ik moet zeggen het overheerlijke lichaam van Venus - na afloop van de parade worden aangesneden en verdeeld. Ik hoop dat zij krokant van buiten en sappig van binnen is. Die kans laat ik mij niet voorbijgaan.      

Social Design (7)

Heel Holland Bakt (1).

Houtoven Googleimage

Van wie is de kunst eigenlijk nu de autonome kunst volledig heeft afgedaan? De kunst is van ons allemaal, sterker nog, kunst is pas (goede) kunst als je er als publiek ook nog iets mee kunt doen. Althans, dat is het motto van de curatorengroep ruangrupa van de beeldententoonstelling Sonsbeek’16 Transaction. De curatoren nodigen iedereen van harte uit om met voorstellen te komen. Op haar site geeft ruangrupa al vast een aantal zeer onschuldige voorbeelden over hoe een kunstwerk gebruikt kan worden, zoals het vieren van verjaardagfeestjes, het bakken van broodjes en het maken van een dansje. Om het toe-eigenen van de beelden niet helemaal uit de hand te laten lopen dienen ter goedkeuring alle voorstellen eerst schriftelijk aan het Curatorium van Sonsbeek’16 voorgelegd te worden. Maar wat te doen als het motto een brede navolging krijgt in de samenleving en de beelden verweesd en onbeschermd achterblijven nadat het curatorenteam weer naar Indonesië is vertrokken? Wie gaat, nu de beer los is, de kunst redden van het zooitje ongeregeld - vul maar in - dat de zozeer door het curatorenteam geroemde waarden als vriendschap en collectiviteit op een geheel eigen wijze interpreteert? 

Als overheden zich met de kunst bemoeien ligt perversiteit op de loer.

Social Design (6)

Wereldverbeteraars.

Google Image

Social Design beperkt zich niet tot de grenzen van een land. De ambitie van de deelnemende kunstenaars aan de internationale beeldententoonstelling Sonsbeek'16 Transaction in Arnhem reikt veel verder dan het suffe provincieplaatsje dat zelfs fervente aanhangers van de Giro Italia ondanks de vele geïnvesteerde miljoenen nog niet op de kaart wisten te vinden. Zoals een van de kunstenaars in een plaatselijke krant verklaarde, wordt zijn houten huisje opgebouwd uit heel veel balkjes die, geïnspireerd door de verschillende culturen + de 5 wereldgodsdiensten, in diverse patronen worden qsamengevoegd. Die balkjes dienen vervolgens als brandstof voor een oven die in het huisje geplaatst wordt en waar het publiek eventueel ook nog een appeltaartje in mee kan bakken."Soms moet je iets opgeven om iets te winnen"en "We lijken verschillend maar in wezen zijn we gelijk", zo verklaarde de kunstenaar de betekenis van zijn werk. Metaforen zijn als holle frasen.

Social Design (5)

Participatiekunst.

Google Image Opening Sonsbeek'16.

Nu het autonome kunstwerk als een verzinsel van de Westerse wereld is weggezet heeft zij ook bij de subsidienten helemaal afgedaan. Geen enkel kunstproject wordt meer door de diverse overheden en fondsen ondersteund dat niet een nuttig doel dient in de sfeer van welzijn en educatie. De participatie van het publiek in de meest brede zin is het toverwoord geworden. De kunst is nu van iedereen. De Biënnale Gelderland, Sonsbeek’16 Transaction en zelfs de komende inzending van Nederland voor de Biënnale Venetië met, jawel, een heuse huiskamer laten de uitwassen zien van dit nieuwe beleid waarin de meest bizarre voorstellen aan het publiek worden gedaan om aan de tentoonstellingen deel te nemen. Volgens het curatorenteam ruangrupa van Sonsbeek’16 moeten we een tentoonstelling opvatten als een viering en vraagt zij ons om niet alleen naar de kunstwerken te kijken maar vooral ook om deze te gebruiken. Dat belooft nog wat.  

Social Design (3)

Een Waterval.

 

Grote Waterval Sonsbeek Arnhem.

Niets is meer heilig. In het kader van de tentoonstelling Sonsbeek’16 transACTION zal de Grote Waterval als een van de mooiste voorbeelden van de Engelse Landschapsstijl in het Sonsbeekpark in Arnhem, zo willen de geruchten, genadeloos onderworpen worden aan een uiterst merkwaardige, metalen kunsttoepassing die het onbelemmerde zicht op een van de mooiste plekken in het park volledig weg zal nemen.

Als een klein meisje maakte mijn moeder ver voor de oorlog een lange busreis naar de Waterval in Arnhem. In die tijden haast een wereldwonder. De foto van haar klasje met op de achtergrond een bruisende waterval zag ik als kleine jongen voor het eerst in een fotoboek. Die foto koester ik.

Ik geef direct toe dat de Grote Waterval in het Sonsbeekpark met haar kunstmatig geconstrueerde onderdoorgang, waarbij het “natuurgeweld” van stromend water op een beheerste en veilige manier beleefd kon worden, niet meer tot de hedendaagse hoogtepunten behoort. Het kan echter niet zo zijn dat om reden van de een of andere gesubsidieerde kunstmanifestatie iedere kunsttoepassing van iedere kunstenaar op iedere plek haast vanzelfsprekend gelegitimeerd is.

Social Design (4)

Het einde van de autonome kunst.

google image ruangrupa

Voor het internetmagazine Mister Motley interviewde Maike Peters de curatoren Ade en Farid van het collectief ruangrupa  uit Indonesië dat deze zomer de tentoonstelling SONSBEEK ’16 transACTION in Arnhem organiseert. Volgens ruangrupa bestaat autonome kunst (l’art pour l ‘art) helemaal niet. Dit is een modernistische constructie die in Indonesië nooit van invloed is geweest. In Indonesië ontstaat kunst altijd al in samenspraak met religie of maatschappij terwijl in het Westen op een gegeven moment het idee is ontstaan dat kunst op zichzelf moet staan om te reflecteren op de gebeurtenissen in de samenleving.

Het ontgaat mij volkomen waarom juist deze curatoren zijn uitgenodigd. Misschien is het omdat wij in een vrij land leven waarin de tolerantie hoogtij viert, zozeer zelfs dat we bereid zijn om ons culturele erfgoed langs de meetlat van een islamitische samenleving te leggen met als uiterste consequentie om deze historische weeffout in onze westerse beschaving als een ontaard modernisme bij het grof vuil te zetten.

Ik weet natuurlijk ook wel dat fictie geen werkelijkheid is. Maar het geeft mij toch te denken. In het boek Verworpenen van Michel Houellebecq bekeert de hoofdpersoon, een gerespecteerd literatuurwetenschapper aan de Sorbonne in Parijs zich tot het islamitische geloof op een moment dat in Frankrijk een Islamitische president aan de macht is gekomen. In ruil voor de aanvaarding van een vaste betrekking aan de nieuwe islamitische universiteit ontvangt hij een door de Saoedische regering gegarandeerd inkomen en zullen al zijn wensen, totdat hij zijn laatste adem uitblaast, vervuld worden door drie jonge maagden.

Social Design (2)

Ruruhuis.

Verkenners met paraplu schuilen voor de regen in een bushokje.

In aanloop naar de tentoonstelling Sonsbeek’16 TransAction in Arnhem nodigt het Ruruhuis kunstenaars en publiek uit om actief deel te nemen aan een groot aantal activiteiten. De belangstelling voor de eerste Art Market was enorm. Er werd flink gedeald waarbij de kunstenaars volop knutsels en frutsels scoorden in ruil voor wat onnozele schilderwerkjes. De 1UURtentoonstelling deed in belangstelling nauwelijks hiervoor onder. De opdracht van het curatorenteam, voorwaar geen gemakkelijke, was om zelf de sokkel van je eigen werk zijn. Het was erg spannend om te zien dat de kunstenaars deze rol met verve speelden waarbij zij een uur lang op slechts een been balanceerden in volledige harmonie met hun werken in een uiterste inspanning om het toegestroomde publiek een optimale blik te gunnen op de getoonde werken.   

Het Ruruhuis gaat gelukkig nog veel meer activiteiten organiseren onder het motto Publiek, kunstwerk en kunstenaar op een directe wijze met elkaar te verbinden. Op stapel staan de volgende activiteiten waarop vanaf nu ingetekend kan worden:

Treffers zijn gewoon keiharde punten als ik met schilderijen naar Arnhemmers gooi. (Een spel).

De guts hebben om onder je werk van de laatste 10 jaar te gaan liggen. (Een uithoudingstest voor beeldhouwers).   

Kan ik beter afvegen met een olieverf- dan met een acrylwerkje? (i.s.m. de Consumentenbond).

Elkaar slaan met natte aquarellen. (Ook voor kinderen).

Pompoenzaadjes kweken. (?) 

Zie ook:  https://www.facebook.com/events/353976374773011/

Social Design

Doe eens gek.

Een van de vele flauwe RURU huis activiteiten van het Ruangrupa team in aanloop naar Sonsbeek'16. 

Nederland is cultureel gezien een ontwikkelingsland geworden. Het onderhouden van een beeldende praktijk betekent voor veel professioneel werkende kunstenaars in Nederland pure armoede in alle opzichten. In dit tijdsgewricht wordt van hen verwacht dat zij hun, in vele ogen, arrogante en soevereine houding laten varen en zich naar de samenleving openstellen. Waar het met de kunst heen moet, gaat het curatorenteam Ruangrupa uit Indonesië van de groot opgezette kunstmanifestatie Sonsbeek’16 transACTION in Arnhem in de zomer van 2016 ons precies vertellen zonder daarbij overigens de benodigde tonnen aan ontwikkelingsgelden te leveren. Dat mogen we dan wel weer zelf doen. Als ik de ontwikkelingswerkers uit Indonesië mag geloven hebben wij tot nu toe in onze westerse wereld louter kunstwerken gemaakt die niet meer dan lege, dode hulzen zijn. Echte kunstwerken worden in de visie van de curatoren enkel tot leven gewekt als niet alleen de bewoners maar ook de bezoekers van de stad, van baby tot bejaarde, bij het maakproces van de kunstwerken worden betrokken door hen uit te nodigen om mee te doen, iets toe te voegen of te veranderen, waardoor er een onophoudelijke stroom aan transacties ontstaat tussen mensen in alle soorten en maten, zo voorspelt het curatorenteam. Een kunstwerk is immers niets anders dan een ontmoetingsplek. Onze eigen kunstgeschiedenis kent vele stijlopvattingen. Een daarvan leert dat alles kunst en iedereen een kunstenaar kan zijn. Niettemin zullen er iedere keer opnieuw en tot in lengten van jaren prachtige autonome kunstwerken gemaakt blijven worden. Hebben we voor heel veel geld toch niet het Paard van Troje binnengehaald met een club die niet alleen een tentoonstelling organiseert met onaffe werken die door het publiek afgemaakt moeten worden, maar die ons ook de individualiteit van de kunstenaar heeft afgenomen?