Zambezi (2)

De illusie van Biodiversiteit.



“Een ecoduct, ecopassage, wildwissel, natuurbrug, dierenviaduct of wildviaduct is een viaduct waarbij (meestal) de bovenste laag gereserveerd is om dieren een weg te laten kruisen. In Nederland zijn ecoducten onderdeel van de ecologische hoofdstructuur, bedoeld om de biodiversiteit te bevorderen. Het ecoduct wordt zo natuurlijk mogelijk ingericht om zo een ongestoorde wildpassage mogelijk te maken” (bron: Wikipedia).

Er zijn de laatste jaren vele miljoenen geïnvesteerd in wildviaducten om de verschillende natuurgebieden in Nederland met elkaar te verbinden en om daarmee een groter leefgebied te creëren ten behoeve van een gezonde(re) populatie aan wild. Bouwwereld Nederland heeft daartoe vele grote projecten gerealiseerd zoals onder andere te bewonderen is op de weg van Arnhem naar Hoenderloo en de weg van Arnhem naar Otterloo. Het zijn landschappelijk gezien visuele gedrochten. Zie http://www.natuurmonumenten.nl/ecoducten-aanbouw-op-de-veluwe . In de media verscheen onlangs het bericht dat slechts 10 herten enkele van deze viaducten en overgangen mogen oversteken. De overige herten worden afgeschoten omdat zij te veel schade zouden aanbrengen aan de landbouwgronden, zo klaagden de boeren die zich geconfronteerd zien met de effecten van dit overheidsbeleid. Daarover zijn eerder al afspraken met de diverse overheden gemaakt.
In ons kleine, drukbevolkte land bestaan vele natuurontwikkelingsvisies die strijden om voorrang. Mijn conclusie is dat wanneer de mens zelf “natuur” gaat maken, zij onherroepelijk in een vals en pervers scenario terecht komt waar ten koste van die natuur oneigenlijke, vaak puur commerciële belangen gediend worden. De intenties, idealen en argumenten klinken wel heel goed, maar de uitwerking is altijd gebrekkig en in wezen hopeloos. Natuur bestaat helemaal niet in Nederland. Nederland is gewoon een cultuurland. Iedere vierkante centimeter is in cultuur gebracht. Dat bewijzen de talloze Hollandse landschapsschilderijen van de laatste eeuwen. Dat zijn allemaal cultuurlandschappen.

Inktvis

Berkenoog en Zeevonk.

In het park tegenover het Museum Kurhaus Kleve kwam ik twee bijzondere bomen tegen. Naast een bronzen beeld van de kunstenaar Giuseppe Penone, dat een boom in een boom voorstelt, staat een andere bijzondere boom waar ik in het voorbijgaan op gewezen werd. Het is een berk met gelede ogen:



Het zijn geheel andere ogen dan de ogen die ik daarna op de site van Sines tegenkwam http://geertsines.wordpress.com/2011/02/14/duizend-ogen/  .
Deze lijken met houtskool getekend op wit papier:

Een van de bladeren die ik in deze herfst fotografeerde heeft bij nader inzien onmiskenbaar een paar ogen. Geen gelede, mysterieuze ogen, ook geen met houtskool getekende ogen, maar eerder komische ogen:

Op een werkweek met mijn studenten van ArtEZ aan het strand in Bakkum zag ik tegen de avond het schuim van de branding in zee sterk oplichten. Ik was zeer verrast. Een uniek fenomeen, zo dacht ik. Ik had het nog nooit eerder gezien. Toen ik mijn studenten mijn "vondst" meedeelde bleek haast iedereen het fenomeen zeevonk, een alg die een blauwe gloed afgeeft, al te kennen:

Dat is voor mij nog wel de grootste verrassing, dat iedereen alles van berkenogen en zeevonken afweet zonder mij er ooit iets over verteld te hebben. Ik troost mij met de wetenschap dar er in de zee een inktvis leeft die op grote afstand de zeevonk kan waarnemen. Die hoef je helemaal niets te vertellen. Die heeft namelijk een buitensporig groot oog:

   

Kleur de bomen.

.... and Save the Forest.



Boom, Otterloo. 

Voordat je het omheinde terrein van De Hoge Veluwe binnengaat dien je eerst een jaarpas te tonen of een dagkaart te kopen. Als je vervolgens het Kröller- Müller Museum op dit terrein bezoekt dien je deze pas of kaart opnieuw te tonen. Op die pas of kaart staan zelfs 11 voorwaarden voor toegang vermeld waaraan de bezoeker zich strikt dient te houden. Het is eigen aan kunstinstellingen dat er een streng regiem voor toegang geldt. Dit heeft dit onbedoeld als consequentie dat op het moment dat je de drempel van een dergelijke kunsttempel overgaat, ieder object onherroepelijk tot kunstwerk is verklaard. Marcel Duchamp toonde dit al bijna honderd jaar geleden met zijn "readymades" ondubbelzinnig aan. Het onvoorwaardelijk genieten van kunst is hiermee eigenlijk een illusie geworden. Toch is er hoop. Als je op het terrein van de Hoge Veluwe zo maar eens vrij onbekommerd door de “natuur” loopt, kom je behalve grassen, mossen en heide vooral veel bomen tegen. Ik zou een van die bomen wel een “kunstboom” willen noemen, omdat deze mij qua stilering sterk deed denken aan het werk van de Arnhemse kunstenaar Klaas Gubbels. Hij is bekend geworden met het op een poëtische wijze verbeelden van tafels en koffiepotten. Mede om zijn uitspraak: “Als je goed om je heen kijkt, zie je dat alles gekleurd is” recht te doen, zou deze boom beschilderd moeten worden, bij voorkeur in de hieronder afgebeelde kleur. In India worden bomen beschermd tegen het kappen doordat zij door kunstenaars beschilderd worden met prachtige, traditionele en kleurige motieven. Zou er ook een Mondriaanboom of een Van Goghboom bestaan?



Muurschildering Klaas Gubbels, Nijmegen. 



Ai Weiwei

Ai Weiwei.

De Nobelprijs voor de literatuur is dit jaar naar de Chinees Mo Yan (“zonder woorden”) gegaan. De Chinese dissident Ai Weiwei heeft te kennen gegeven dit onverdraaglijk te vinden. Mo Yan wordt gezien als een aangepast figuur die nimmer in conflict kwam met de toenmalige en de huidige machthebbers in China. Dit doet echter niets af aan zijn prachtige verhalen. Ai Weiwei is een alom in de Westerse wereld bejubelde beeldend kunstenaar die strijdt voor een vrijer, democratischer en opener China. Recent parodieerde hij met geboeide handen nog het bekende Koreaanse dansje van Psy. Ai Weiwei is altijd zijn moedige weg gegaan en heeft altijd zijn eigen geldbronnen aangeboord om daarmee zeer indrukwekkende beeldende installaties te maken. Hoewel ik het niet eens ben met zijn kritiek heeft Ai Weiwei wel recht van spreken. Vele Nederlandse kunstenaars lopen weg met de dissident Ai Weiwei. Geen kwaad woord over hem. Dat is merkwaardig. Binnen het sterk geïnstitutionaliseerde kunstklimaat in Nederland zijn de Nederlandse beeldende kunstenaars immers graag vriendjes met de overheid wanneer zij als opdrachtgever, initiator of geldverstrekker de kunstenaars faciliteert. Op het moment dat de overheid moet bezuinigen en deze taken niet meer vanzelfsprekend zijn, wordt zij net zo gemakkelijk weggezet als onbeschaafd, barbaars en vijandig. Hiermee tonen de Nederlandse kunstenaars vooral hun afhankelijkheid van de overheid aan en daarmee ook hun kwetsbaarheid. Laten zij blij zijn dat de overheid bezuinigt en daarmee het enorme contingent aan gesubsidieerde “kunstprofessionals” in de tweede en derde lijn verwijdert, die zelf nog nooit iets kunstzinnigs geproduceerd hebben maar zich jaren lang wel meester hebben gemaakt van het merendeel aan riante overheidssubsidies voor de beeldende kunst. Diverse faillissementen in dit bereik zijn nu aan de orde van de dag. Dat geeft lucht, dat ruimt op. Over Chinese beeldende kunst gesproken: in 2011 waren er in Laren, Den Haag, Scheveningen en Rotterdam prachtige tentoonstellingen te zien van actuele Chinese kunst. Het is even wennen. Waar geld is, is kunst. Wij deden dat in de Gouden Eeuw, de Chinezen doen dat nu.  

Zambezi

Natuur of Cultuur?

Langs de Waal nabij de Theetuinen en Ooi.

Nee, dit is niet de Zambezi in Afrika. Het is gewoon een plek in Nederland waar even voor een moment de illusie van een wilde natuur geschapen is binnen een gigantisch en kostbaar kader van allerlei voorwaarden om langs de Waal en de Rijn nieuw natuurgebied te creëren zonder de veiligheid te land aan te tasten of het vrachtverkeer te water te belemmeren. Ik had erg veel moeite om deze foto te maken omdat iedere keer opnieuw een containerboot het beeld inschoof. Daarna heb ik deze foto nog eens flink moeten bijsnijden om allerlei beeldvervuiling van menselijke aard te verwijderen. Als je bedenkt dat het achtergrondgeluid op deze plek niet is opgenomen en dat ook de vele fietstoeristen niet zijn geregistreerd, is de afbeelding hierboven, die ik geheel kosteloos voor iedereen beschikking stel, het enige, ultieme resultaat van een van de vele miljoenen verslindende projecten om in Nederland “natuur” te willen maken.